De grootste wijziging van het arbeidsrecht sinds de Tweede Wereldoorlog. Het Buitengewoon Besluit Arbeidsverhoudingen (BBA) dat in de oorlog door de Duitse bezetter in het leven werd geroepen om werkgevers regels rond ontslag te geven, heeft ongeveer 75 jaar stand gehouden.
De Wet Werk en Zekerheid (Wwz) heeft daar echter verandering in gebracht. Door de invoering van deze wet ondergaat met name het ontslagrecht een ware metamorfose. In de afgelopen maanden is in de media veel gezegd en geschreven over de ingrijpende veranderingen die met de nieuwe wet gepaard gaan. Het kan geen werkgever zijn ontgaan: door de invoering van deze wet breekt een nieuw tijdperk aan.
Handvatten bieden
Voor Douwe de Haan en Ruben van Mourik, twee ambitieuze arbeidsjuristen, zijn het interessante tijden. Arbeidsrecht is ‘hot’. Onlangs startten zij onder de naam Draadgevers een nieuwe dienstverlening, gespecialiseerd op het terrein van het arbeidsrecht. Hoewel, nieuw . . . het concept is niet helemaal uit de lucht komen vallen. Douwe en Ruben verleenden hun juridische diensten in het verleden vanuit BOP administraties. Deze organisatie biedt een brede dienstverlening: het verzorgen van een complete boekhouding en fiscale aangiften tot het verwerken van salarissen en het ondersteunen van ondernemers op interim-basis. Begin dit jaar besloten Nico de Jager, directeur van BOP administraties, en de twee juristen om de arbeidsrechtelijke dienstverlening los te koppelen van het brede administratieve dienstenpalet. Nico over die keuze: “Onze arbeidsrechtelijke dienstverlening verdient een aparte plaats. Het is niet iets dat je er zomaar even bij kunt doen, maar een specialisme dat ook als zodanig gewaardeerd mag worden. Met Draadgevers willen wij meer dan een sjabloon van de plank trekken en op basis daarvan een arbeidsovereenkomst opstellen. In juridisch opzicht willen wij werkgevers ten aanzien van personeel échte handvatten geven.” Nico blijft betrokken bij de juridische dienstverlening. Hoewel hij geen jurist is, blijft hij op de achtergrond procesmatig meedenken bij de verdere ontwikkeling van Draadgevers. Terug naar de juristen: eerst maar eens kijken wie Douwe en Ruben zijn.
Thuis in de regio
Douwe de Haan is 28 jaar, opgegroeid op de Veluwe en woonachtig in Dordrecht. “Nadat ik getrouwd ben, ben ik samen met mijn vrouw in Dordrecht gaan wonen. Het bevalt me hier goed. Ik voel me thuis in de regio.” Douwe studeerde Rechten in Utrecht en werkte daarna voor het Instituut voor Arbeidsrecht en het Instituut voor Juridische Opleidingen. “Het arbeidsrecht is een uitdagend en herkenbaar vakgebied: miljoenen Nederlanders hebben er dagelijks mee te maken! Ik geniet ervan om de wettelijke regels in concrete situaties toe te passen. Daarbij vind ik het belangrijk om cliënten duidelijkheid te geven over de verschillende oplossingen die er zijn.”
Ruben van Mourik is 29 jaar en een Alblasserwaarder in hart en nieren. Hij is in Sliedrecht geboren en woont daar nog steeds. Een gezonde dosis nuchterheid, optimisme en doorzettingsvermogen kenmerken zijn persoon. Ruben is een vertrouwd gezicht bij volleybalvereniging Sliedrecht Sport. Als het gesprek daarop komt begint hij te glunderen: “Ik ben kind aan huis sinds mijn jonge jaren, speelde fanatiek volleybal in de hoogste herenteams en ga met ingang van volgend jaar aan de slag als bestuurslid.” Hij vervolgt: “De mooiste prestaties komen voort uit een team. Ik vind het daarom per definitie een uitdaging om te zoeken naar samenwerking en verbinding.”
De aanpak
Draadgevers, waar komt die naam vandaan en wat maakt dit concept anders dan andere concepten? Ruben reageert: “Eigenlijk zegt Draadgevers alles over waar wij voor staan en de wijze waarop wij onze cliënten (werkgevers en werknemers) van dienst willen zijn. Wij geven niet alleen raad, maar voegen daar graag de daad aan toe. Ons motto: Raad + Daad = Draad! Concreet zien onze cliënten dat bijvoorbeeld terug in een begrijpelijke manier van communiceren.”
“Soms is juridische terminologie onvermijdelijk. Wij zien het als onze taak om onze cliënt uit te leggen waar het om gaat,” vult Douwe aan. “Ook het delen van kennis is een van onze speerpunten. Wij geloven dat kennisdeling leidt tot win-win-situaties.”
Uitleggen en het bieden van houvast, het zit de beide juristen in de genen. Zowel Douwe als Ruben groeiden op in een onderwijsfamilie. Zij genieten ervan om de juridische kern van een bepaalde situatie op een begrijpelijke manier met hun cliënten te bespreken. Ook andere geïnteresseerden laten zij graag kennis maken met wat hen dagelijks bezig houdt. Draadgevers organiseert samen met BOP administraties seminars waarin werkgevers op een toegankelijke wijze worden geïnformeerd over het arbeidsrecht.
De nieuwe praktijk
Nog even terug naar de Wet Werk en Zekerheid: wat is er nu precies veranderd voor werkgevers en hoe kunnen zij daarop inspelen?
Het gewijzigde ontslagrecht is minder flexibel dan vroeger. Een werkgever kan niet meer kiezen of hij via het UWV of via de kantonrechter afscheid wenst te nemen van zijn werknemer. De wet schrijft nu de te volgen route voor. In de ontbindingsprocedure is aan de rechter bovendien veel minder vrijheid toegekend dan voorheen. In veel gevallen maakt dat ontslag niet eenvoudiger, maar juist lastiger. Ruben merkt op dat daarom onder vakgenoten kritisch wordt gesproken over de wet: “Het feit dat de nieuwe wet zo star is, zorgt ervoor dat werkgevers juist meer calculerend worden. Het doel van de minister – vast moet minder vast worden en flex minder flex – zou daarom wel eens een tegenovergesteld effect kunnen hebben.” Beide juristen zijn evenwel van mening dat zowel hun eigen beroepsgroep als werkgevers niet teveel achterom moeten kijken. “Wat je ook van de nieuwe wet vindt, wij moeten het ermee doen,” vindt Douwe. “De nieuwe wet vraagt om een nieuwe benadering, een andere mindset.”
Douwe en Ruben leggen uit dat werkgevers in het kader van het nieuwe ontslag-recht goed moeten nadenken over hun contract- en personeelsbeleid. Het begint al bij het opstellen van de arbeidsovereenkomst. Een goede taak- en functieom-schrijving zijn noodzakelijk. “Te vaak zien wij contracten waarin dit niet goed is geregeld,” geeft Douwe aan. Ook winnen functionerings- en beoordelingsge-sprekken aan belang. “Het is belangrijk dat werkgevers zaken steeds goed vast-leggen,” brengt Ruben naar voren. “Zonder sterk dossier is de kans groot dat een werkgever geen afscheid kan nemen van zijn werknemer. Waren er onder het oude recht nog uitwegen (zij het tegen een hogere ontslagvergoeding), die zijn er nu veel minder. Dat kan ertoe leiden, dat ondanks disfunctioneren of een verstoorde arbeidsrelatie werkgever en werknemer tot elkaar veroordeeld zijn.”
Het wordt er dan wellicht niet eenvoudiger op om afscheid te nemen van werknemers, met de invoering van de transitievergoeding zijn de torenhoge ontslagvergoedingen in ieder geval van de baan. “Dat is nog maar de vraag,” merkt Douwe op. “De transitievergoeding is weliswaar beperkter dan de hoge ontslagvergoedingen uit het verleden, maar ik acht het niet ondenkbaar dat er in de toekomst meer onderhandeld zal gaan worden over het beëindigen van de arbeidsovereenkomst. In die onderhandelingen zal de omvang van de transitievergoeding bepalend zijn voor de inzet van de werknemer: de werknemer zal slechts akkoord gaan met een ontslag als hij een (fors) hogere vergoeding krijgt dan de beperkte hoogte van de transitievergoeding.”
Tips
Beide juristen geven werkgevers de volgende tips mee:
– Denk goed na bij het opstellen van een arbeidsovereenkomst. Soms volstaat een standaardbepaling, maar in bepaalde gevallen is maatwerk vereist. Een goede functie-/taakomschrijving is een ‘must’.
– Neem bij het opstellen van arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd de gewijzigde flexbepalingen van proeftijd, concurrentiebeding en gewijzigde ketenbepaling in acht.
– Onderken het belang van dossieropbouw. Functionerings- en beoordelingsgesprekken schieten er nog wel eens bij in. In het nieuwe systeem komt u daar als werkgever niet meer mee weg als u uw werknemer wilt ontslaan.
Veel werkgevers beseffen het belang van goed personeelsbeleid. Desondanks blijkt regelmatig dat arbeidsrechtelijke zaken in een organisatie niet of onvoldoende zijn geregeld. Het is verstandig om zaken op de juiste manier te regelen. Door vooraf zaken goed te regelen, kunnen onzekerheid en hoge kosten worden voorkomen. Draadgevers is u hierbij graag van dienst!
De toekomst
Op de vraag waar zij over vijf jaar willen staan, antwoorden beide juristen: “Aan een naam en merk moet je bouwen. Wij willen in 2020 een bekende en betrouwbare partner zijn voor arbeidsrechtelijk advies. Wij zien ernaar uit onze dienstverlening verder op de kaart te zetten in de regio. Draadgevers ziet de toekomst vol vertrouwen tegemoet!”
