Het wrijft altijd even als ik die prachtige nieuwsberichten hoor. De economie klimt uit het dal. Economische groei is weer terug. We laten de crisis achter ons. Prachtig nieuws allemaal. Maar hoe rijmen we die hiep-hiep-hoera stemming met die andere kant? De armoede die al tijden toeneemt. Het afscheid van 9000 Rabobank medewerkers in Nederland. De gespannen sfeer tussen havenarbeiders en havenbaronnen. Er schuurt iets. Hoe kan het dat de economie groeit maar dat de werkende bevolking er geen baat bij heeft. Is dat de reden dat dit kabinet in 2016 dat kado van 5 miljard wilde geven? Sust dat de markt net lang genoeg in slaap om Rutte zijn termijn uit te laten zitten? Zo berekenend kan ik mij haast niet voorstellen. Maar net als Martin Visser, de schrijver van het boek “Komt het nog wel goed met ons”, mis ik wel de visie bij dit Kabinet om in te grijpen.
Enkele weken geleden mocht ik tijdens het Herman Wijffels event een workshop bijwonen van een jonge Rabo Bankier. Hij stond fanatiek uit te wijden over die prachtige nieuwe business modellen van de economie van de toekomst. Een van de mooie voorbeelden was Zalando. Een bedrijf waarvan de oprichter zo snel mogelijk, zo groot mogelijk wil worden en dan via aandelen een fortuin wil vergaren. Groei op geleend geld en een klant door korting. Een nieuwe bubble in de maak. Klanten win je door waarde, passanten door korting. Natuurlijk hoop ik dat de jonge bankier zijn baan nog heeft na de ronde. Mocht dat niet zo zijn, hij was ruim onder de 45 jaar en daarmee dus nog kansrijk voor een nieuwe baan. Waarschijnlijk een flexibele baan met minder salaris. Misschien worden het wel een paar stapelbanen. Of anders Start Up, of ZZP-er. Zo’n nieuwe arme. Ik wil helemaal niet pessimistisch zijn. Maar een beetje cynisch wordt ik wel als ik om mij heen kijk. Het gat tussen arm en rijk wordt groter, volgens een recent Amerikaans rapport is de middenklasse aan het verdwijnen. Robotisering en automatisering vervangen juist hier de menselijke arbeid. En doordat de economie meer en meer wordt beheerst door goedkoper, goedkoper en nog goedkoper is de ruimte om te innoveren en waarde te creëren kleiner en kleiner. En echt ingrijpen doen we nog steeds niet.
Doodzonde,het gebeurt nu in de Haven. Wilde stakingen in de Rotterdam. Werkgarantie voor de komende 9 jaar is de eis. Maar wat doen opdrachtgevers van overslagbedrijven die zich geen extra kosten kunnen veroorloven door de lage marges. Die wijken uit naar Hamburg of Antwerpen. En geloof maar dat de daar welkom zijn. Eis je 9 jaar werkgarantie krijg je een faillissement. Ook zo’n punt wat door Visser wordt beschreven. Doorpolderen totdat de polder weer blank staat. Zoals hij dat mooi beschrijft. De vakbond is de grootste vijand van de 50 plusser.
Echt, als we luisteren mensen als Martin en ook Kees de Kort kun je niet anders als concluderen dat het anders moet. Sterker nog, het mag anders. De mogelijkheden zijn namelijk eindeloos. Waarom een werkgarantie van 9 jaar eisen van één werkgever als je een bloeiende carrière kans hebt van 20 jaar bij meerdere werkgevers. Met een beetje functie-innovatie, product en proces innovatie moeten wij toch in staat zijn om een gave economie te ontwikkelen. Gewoon waarde creëren zonder direct korting te geven. Hoe kan het zijn dat we meer geld dan ooit op de spaarrekeningen in Nederland hebben staan maar dat de armoede toeneemt. Geld moet rollen, begin met het kopen van het boek van Martin, maar dan wel bij een boekhandel, niet bij zon webshop. Als je er wat voor over hebt ga je het ook waarderen. En als je het waardeert ga je er ook wat mee doen. Het is de moeite waard.
