Verstegen- Jan van Neerbos
Recent zijn er evaluatierapporten verschenen over de eigenwoningregeling. En wat iedere fiscalist én de Belastingdienst al lang weet, wordt bevestigd: de regeling is ongerijmd ingewikkeld en herziening is onvermijdelijk. Als dat in de openbaarheid komt, dan komt een groot deel van Nederland in verzet. Want dit kost geld: geen aftrek van rente is meer belasting betalen. En in Den Haag schieten ze in de standaard kramp door te roepen dat een volgend kabinet dit maar moet oppakken.
De discussie wordt op verjaardagen vaak gevoerd zonder het hele plaatje hierin te betrekken. Ik zal u enkele feiten geven voor zo’n discussie:
- Vanaf 1 januari 2031 vervalt voor veel Nederlanders de renteaftrek. Dan verloopt de maximale termijn van 30 jaar die op 1 januari 2001 in de wet is gekomen. Voor hen is de afschaffing dus sowieso aanstaande.
- De hypotheekrente is over een aantal jaren nog slechts aftrekbaar tegen ongeveer 37%, een stuk minder dan de 52% die we gewend waren. Dit is gecompenseerd in een lager inkomstenbelastingtarief.
- We hebben met elkaar circa 700 miljard aan hypotheekschulden. Ieder jaar wordt er voor circa 100 miljard aan nieuwe hypotheken afgesloten. Dit betekent dat het overgrote deel van de Nederlanders ondertussen een lening heeft met zeer lage rente. Hierdoor is er weinig aftrek en is de belastingteruggave laag.
- De fiscale wetgeving over de eigen woning omvat meer dan twaalf volgeschreven pagina’s met vooral allerlei antimisbruikbepalingen. Ik denk dat er niemand in Nederland is die het geheel écht overziet.
- Sinds een aantal jaren moet er bij nieuwe hypotheken verplicht worden afgelost. Het belang van renteaftrek wordt bij deze groep met elke aflossing kleiner.
- Veel gepensioneerden betalen weinig belasting en hebben daarmee ook een lage teruggaaf.
Om concreet te maken waar we het over hebben qua euro’s een voorbeeld. Iemand heeft een woning met een WOZ-waarde van € 310.000 en een schuld van € 250.000 waarop hij 2,5% rente betaalt. Bij een inkomen van € 50.000 en het (toekomstige) aftrek- en belastingtarief krijgt deze persoon jaarlijks circa € 1.600 terug van de Belastingdienst.
Met een verlaging van het belastingtarief van iets meer dan 3% heeft deze persoon zonder renteaftrek net zoveel te besteden. Bij een lagere rente hoeft er nog minder te worden gecompenseerd. Omwille van de eenvoud van het voorbeeld heb ik de heffingskortingen niet meegenomen. Als ik dit allemaal overzie, zou ik niet weten waarom we de hypotheekrente niet nu afschaffen. Zeker omdat voor gepensioneerden een verlaging van het tarief met circa 3% ook eenzelfde effect heeft.
Nu heeft niet iedereen in Nederland een eigen woning. Er is ook een grote groep huurders die ook zouden mee profiteren van een lager belastingtarief. Dat zal waarschijnlijk tot budgettaire problemen leiden. Dat kunnen we dan weer via de toeslagen regelen. Maar dan zijn we bij het grootste probleem: kan de Belastingdienst het zelf allemaal nog aan?
