Honderd Rotterdammers van verschillende leeftijd, culturele achtergrond en uit verschillende woonwijken kregen vier maanden lang een budget van tweehonderd euro om gebruik te maken van deelvervoer, ov en de watertaxi. Zo wilden we leren wanneer mensen wel én geen gebruik maken van de verschillende vormen van vervoer die de stad te bieden heeft. Een belangrijke conclusie is dat het inkomen van mensen van invloed is op hoe mensen reizen en dat culturele achtergrond hier geen invloed op heeft. Een ander opvallend resultaat is dat maar liefst tachtig procent van de autobezitters de auto liet staan om anders te reizen. Verder werd deelvervoer (fietsen, auto’s en e-scooters) volop uitgeprobeerd, maar vooral als ‘extra’ gezien. En mensen vinden het lastig om na te denken over het combineren van meerdere (deel)vervoersmiddelen in één reis. De ‘Rotterdam MaaS-beleving’ is een experiment van De Verkeersonderneming in samenwerking met de gemeente Rotterdam. Doel van het experiment is leren over het gedrag van reizigers rondom Mobility as a Service (MaaS).
Opzet ‘Rotterdam MaaS-beleving’
Van oktober 2018 t/m eind januari 2019 deden honderd Rotterdammers mee aan een experiment met het mobiliteitsconcept MaaS. Met MaaS wordt reizen makkelijker omdat je op één online plek je reis kunt plannen, boeken en betalen. Wat het Rotterdamse experiment uniek maakt, is dat goed gekeken is of een representatieve afspiegeling van de stad kon worden gevonden. En dat is gelukt! De deelnemers kregen vier maanden lang iedere maand tweehonderd euro budget waarmee ze gebruik konden maken van het ov, deelvervoer en de watertaxi. De gemaakte reizen werden gemonitord en er werden interviews en enquêtes gehouden. Na vier maanden kregen alle deelnemers het aanbod om nog twee maanden gebruik te maken van het aangeboden vervoer, tegen betaling van een abonnement. Ze konden dan kiezen tussen een ‘pay as you go’ abonnement met 25% korting op alle reizen, of een bundel van 50, 100, 150 of 250 euro met 50% korting. Maar liefst 76 deelnemers maakten hier gebruik van. Meer dan de helft hiervan koos voor een van de bundels. Dertig deelnemers kozen voor een ‘pay as you go’ abonnement.
Conclusies Rotterdam MaaS-beleving
Inkomen beïnvloedt reisgedrag
Deelnemers in de hogere inkomensgroepen hebben vaker een eigen auto dan deelnemers met lagere inkomens. Daardoor is onder andere het ov-gebruik onder mensen met lagere inkomens hoger. Ook maakten deelnemers met hogere inkomens een groter gedeelte van hun budget op dan mensen met een laag inkomen. Ze maakten minder, maar duurdere reizen met de deelauto en de trein, terwijl deelnemers met een laag inkomen meer goedkopere ritjes maakten met de tram, metro en bus. Opvallend is dat mensen met een laag inkomen veel voorzichtiger omgingen met het budget en ook minder uitgaven. Zo gaven enkele deelnemers aan dat ze het zonde vinden om gebruik te maken van een vervoermiddel als het niet echt nodig is, of dat ze er vanwege persoonlijke problemen niet aan toe kwamen om nieuwe vervoermiddelen te proberen. Wel gaven deelnemers met een laag inkomen aan dat ze tijdens het experiment meer gereisd hadden dan ze normaal gesproken doen.
Autogebruik gaat sterk omlaag
Zeventig procent van de deelnemers ging anders reizen, van de autobezitters was dit zelfs tachtig procent. Autobezitters vervingen de ritten met hun eigen auto niet 1-op-1 door deelauto’s, maar onderzochten bewust wat het beste paste bij hun reis. Omdat ze inzicht hadden in de kosten, letten ze hier op bij het maken van keuzes voor vervoer. Ongeveer de helft van de autobezitters stapte af van de auto als hoofdvervoersmiddel. Twee deelnemers verkochten zelfs hun auto na afloop van het experiment.
Deelvervoer wordt vooral uitgeprobeerd en als ‘extra’ gezien
Deelnemers maakten vaak gebruik van deelvervoer: de helft van het budget ging op aan een deelauto, -fiets en/of –e-scooter en er waren enthousiaste reacties op het gebruik. Toch kelderde dit gebruik met 85% in de twee maanden na afloop van het experiment waarin mensen met een abonnement reisden. Deelnemers gaven bijvoorbeeld aan het zonde te vinden om gebruik te maken van een deelscooter als ze ook kunnen kiezen voor hun eigen fiets of een goedkoper ritje met het ov.
Denken over reizen met meerdere vervoersmiddelen is lastig
Mensen denken weinig na over het combineren van meerdere vervoersmiddelen voor één reis. Het zijn vaak dezelfde combinaties (en maximaal drie) die reizigers overwegen, zoals de trein plus fiets. De combinatie ov en deelauto wordt nauwelijks gebruikt. De deelauto wordt gezien als een complete vervanging van een rit met het ov. Ook als deelvervoer de reistijd kon verkorten, vergaten deelnemers dus dat dit een optie is.
Het volledige rapport kunt u vinden op: www.verkeersonderneming.nl/100rotterdammers.
Dit artikel is partnernieuws en is geschreven door Monique Monster Monster van De Verkeersonderneming
