De houdbaarheid van een leider is relatief kort. Topmannen gaan in Nederland circa zeven jaar mee. Dan is het spel uit. Hoe komt dit toch? Heeft het te maken met onvermogen, zelfoverschatting of arrogantie? Sommige leiders hebben inderdaad wat irritante en narcistisch trekjes over zich. Gebrek aan macht en tegenmacht? Een omgeving die weinig weerstand biedt? Zou dat de reden zijn? Komt het omdat leiders het -over het algemeen- alleen voor het zeggen hebben en daardoor eerder in de fout gaan? Zijn leiders per definitie alleenheersers?
VAN DE TROON GESTOTEN
Over leiderschap hebben veel mensen een mening. Vooral als er weer eens één door de mand valt. Door frauduleus handelen of liegen bijvoorbeeld. Maar er zijn ook leiders die het gewoon faliekant verkeerd aanpakken. Ze manipuleren met resultaten of weten onvoldoende te reageren op de veranderingen in hun markt. De aandeelhouders worden ontevreden en sturen de leider de laan uit. Hoe zit het eigenlijk met leiders in een kleine organisatie? U als ondernemer bent ook leider. Leider van uw bedrijf. U laat zich natuurlijk niet zomaar ontslaan. Uw personeel zou dit niet eens voor elkaar krijgen. En toch is óók uw houdbaarheid beperkt. Hoe u dit kunt merken? Doordat u minder succesvol bent. Uw omgeving en klanten stoten u als het ware van uw troon. U bent niet meer ‘the king’, ook al voelt het nog wel steeds zo.
DE UITERSTE HOUDBAARHEIDSDATUM
Ziet u het anders? Dat kan! Daarom moeten ook ondernemers zich steeds afvragen: ‘Ben ik nog wel de goede leider voor deze club?’ Moeilijke vraag trouwens. Daar is een sterk karakter en veel zelfkennis voor nodig. Niet iedereen stelt zich deze vraag op tijd. Het leed is dan niet meer te overzien. Leiders die over de houdbaarheidsdatum heen zijn krijgen het in de nadagen van hun ‘machtsworstelingen’ moeilijk. Ze hadden beter eerder de eer aan zichzelf kunnen houden. Hoe komt dit? Wel, leiders zijn aan de ene kant -over het algemeen- hard. Zeker zij die daadkrachtig en stoer willen overkomen. De macho’s! Aan de andere kant zijn zij echter gevoelig voor complimentjes, vleierij en bevestiging. Zij voelen zich derhalve veilig in hun omgeving. Zij bevroeden echter niet dat het hier om schijnveiligheid gaat.
KONING VAN HET ZELF GESTICHTE KONINKRIJK
Het is een levensgevaarlijke plek op de troon van het eigen koninkrijk. Het zijn namelijk geen volgelingen, maar profiteurs die de hofhouding vormen. Kortom, leiderschap is altijd relatief. Laat de drive van de ondernemer zich liever richten op verbindend en inspirerend leiderschap. Door eerlijk feedback, transparantie en open communicatie kunnen dit soort situaties voorkomen worden. Autoritair en dictatoriaal leiderschap passen niet in een moderne onderneming! Hoe komt een leider er achter dat zijn houdbaarheid het einde nadert? Door zelfkennis en door zich te omringen met eerlijke en kritische mensen. Medewerkers die zelfstandig kunnen nadenken en in staat zijn om op een open wijze te communiceren met de ondernemer. Hun mening doet ertoe, hun bijdrage is van harte welkom.
ONDERDANEN OF GESPREKSPARTNERS?
Geen napraters of ‘hogeboordenslijmers’, maar serieuze gesprekspartners. Hierdoor ontstaat er informeel gedeeld leiderschap. Wel zo effectief en profijtelijk. Een leider moet dus collegiaal zijn. Hij dient zijn medewerkers te betrekken bij de besluitvorming. Niet allerlei dingen verborgen houden. Geen ‘fakedemocratie’ of achterkamertjespolitiek, maar openheid en transparantie. Deze (zuurstofrijke) ‘luchtigheid’ verlengd de houdbaarheid. Agressieve alleenheersers verkorten daarentegen hun levensduur. Wat voor type leider bent u? Let wel, de wereld om u heen verandert zich in een rap tempo. Vroeger hadden werknemers weinig keus. Ze moesten –of ze het wilden of niet– blijven werken in dat paternalistische geleide bedrijf van weleer. De pet af voor de baas, de staart tussen de benen en de mond op slot. De baas bepaalde.
KIES VOOR SAMENWERKING EN OPENHEID
Dit is tegenwoordig anders. Even wennen wellicht? Social media, een goede opleiding, mondigheid en flexibilisering van arbeid zorgen voor een meer transparantie omgeving waarin de leider moet acteren. Het is slimmer om in deze omgeving verbindend en op samenwerking gericht te werken dan de ‘baas’ te spelen. Nog niet iedereen staat te juichen bij deze conclusie. Men kiest liever voor rust, orde en een ‘ons kent ons’ managementlaag die als een buffer kan optreden, waar achter ‘de leider’ zich kan verschuilen. Achterhaald leiderschap! Wees in ieder geval overtuigd van het feit dat uw medewerkers op u letten. Echter ook de klant ziet in toenemende mate wat uw leiderschap werkelijk inhoudt. Is uw bedrijf een bewegelijke, vitale en klantgerichte open organisatie of een gesloten bastion waarin u de alleenheerser bent?
