Het kabinet heeft op Prinsjesdag de eerder aangekondigde maatregelen met betrekking tot de uitfasering van het pensioen in eigen beheer als wetsvoorstel gepresenteerd. Een directeur-grootaandeelhouder (dga) die een pensioenvoorziening heeft opgebouwd bij zijn eigen BV kan vanaf 2017 niet langer de pensioenopbouw bij de eigen vennootschap voortzetten.
Drie mogelijkheden
De dga heeft vanaf 2017 drie opties. Allereerst kan hij er voor kiezen om niets te wijzigen. Het is niet langer toegestaan om het pensioen bij de BV verder op te bouwen, wel blijft oprenting plaatsvinden. De huidige regels blijven bij deze optie van toepassing, waardoor onder andere de ruimte voor het uitkeren van dividend beperkt blijft. Ten tweede kan hij de pensioenvoorziening met een korting afkopen, waardoor hij de gehele voorziening ineens uitkeert en de loonbelasting in één keer verschuldigd is. De laatste optie is het omzetten van de huidige voorziening in een spaarvariant. Bij de spaarvariant zijn de actuariële berekeningen niet langer nodig; de pensioenberekening kan met de hand plaatsvinden.
Misleidende korting?
De Eerste en Tweede Kamer moeten nog instemmen met het wetsvoorstel, maar het is zeer waarschijnlijk dat zij het zullen aannemen. De staatssecretaris van Financiën verwacht dat veel dga’s gebruik zullen maken van de afkoopmogelijkheid vanwege de korting die wordt gegeven. Bij afkoop in 2017 zal er een korting gelden van 34,5% van de fiscale pensioenvoorziening per 31 december 2015. Dit resulteert in een effectief belastingtarief van 34% in plaats van 52%. In de jaren 2018 en 2019 zal de korting afnemen, dit om te stimuleren dat directeur-grootaandeelhouders spoedig actie ondernemen. Bovendien is de boeteheffing (revisierente) van 20% in deze drie jaren niet van toepassing.
Of er in praktijk zoveel gebruik zal worden gemaakt van de afkoopmogelijkheid als de staatssecretaris anticipeert, is de vraag. Vereist is namelijk dat er voldoende middelen zijn om de belastingheffing te voldoen. Voor pensioenvennootschappen die er slecht voor staan kan dit lastig zijn. Daarnaast kan het zo zijn dat afkoop gevolgen heeft voor het vermogen in box 3 (spaargeld en beleggingen), waarover extra inkomstenbelasting verschuldigd is.
Verder sparen voor de oude dag
Wat voor een individuele situatie de meest gunstige optie is, is enerzijds een kwestie van berekenen. Anderzijds spelen ook gevolgen voor de (ex-)partner een rol, toekomstplannen, et cetera. Laat u vooral goed adviseren over uw situatie.
In ieder geval is het niet langer mogelijk om bij de eigen BV pensioen op te bouwen. Vanaf 2017 raad ik als dga daarom aan te kijken naar andere mogelijkheden voor pensioenopbouw, zoals een bankspaarproduct of lijfrente. Denk echter ook aan andere mogelijkheden, zoals het investeren in vastgoed om te sparen voor uw oude dag. Wellicht kunt u nog uw hypotheekschuld aflossen?
Vanwege de korting verwacht de staatssecretaris dat 36% van de dga’s gebruik zal maken van de afkoopmogelijkheid, waardoor hij alleen al in 2017 circa € 2 miljard aan loonbelasting binnenhaalt. Of dit gaat lukken valt nog te bezien. Staan we aan de vooravond van een historisch moment in de Nederlandse pensioengeschiedenis: het einde van het pensioen in eigen beheer? De tijd zal het leren.
