De haven van Rotterdam beschikt qua omvang en strategische ligging over een uitstekende uitgangspositie om zich te ontwikkelen tot een circulaire hub. De aanwezige industrie is een grootverbruiker van grondstoffen en produceert evenals de logistieke sector en de omliggende regio een scala aan afvalstromen. Hergebruik en recycling van deze reststromen past in de bredere transitie naar een nieuw grondstoffensysteem en biedt Rotterdam nieuwe economische en maatschappelijke kansen.
Dit blijkt uit het vandaag gepubliceerde rapport ‘Rotterdam towards a circular port – a deep dive into Waste-to-Value opportunities‘ van het Havenbedrijf Rotterdam en Circle Economy. In het rapport worden de huidige afvalstromen in de haven in kaart gebracht, evenals ontwikkelingen bij een aantal geavanceerde bedrijven in het industriecluster die al inzetten op circulaire activiteiten. Het rapport geeft verder inzicht in de mogelijkheden om nieuwe circulaire activiteiten in de haven te ontplooien.
In de huidige lineaire wereldeconomie worden grondstoffen omgezet in producten en wat overblijft wordt behandeld als afval. Hoewel het grootste deel van het industriële afval in de haven wordt gerecycled of gebruikt als brandstof, wordt een aanzienlijk deel van het afval nog verbrand of gestort.
Door verwaarding van reststromen kan Rotterdam de positie als circulaire haven en internationale Waste-to-Value Port versterken, met een leidende positie in grondstoffenproductiviteit en low-carbon, circulaire productie.
Opschaling
Op weg naar een circulaire economie werkt het Havenbedrijf Rotterdam in de eerste plaats aan stimulering van innovatie. Daarbij gaat het vooral om het aantrekken van nieuwe activiteiten en opschaling van startups. Immers, de circulaire economie staat nog aan het begin van ontwikkeling. In de toekomst is het vooral zaak technologieën te kunnen introduceren die de grote volumes van de Rotterdamse regio aankunnen.
In de tweede plaats wordt aandacht besteed aan sortering en recycling. Dat past uitstekend omdat in Rotterdam alle schakels uit de keten aanwezig zijn: van primaire plastic producenten, transporteurs, sorteerders, recyclers tot afnemers van een scala aan secundaire producten.
Het derde aandachtspunt betreft de industriële symbiose. De concentratie van industriële en logistieke activiteiten maakt het voor bedrijven relatief eenvoudig om producten en reststromen te kunnen uitwisselen, en ook gebruik te maken van gemeenschappelijke voorzieningen. Tot slot wordt ingezet op CCU (Carbon, Capture & Utilisation), een technologie waarbij CO₂ wordt afgevangen en opnieuw ingezet als grondstof voor de industrie.
Drie stappen roadmap
De aandacht voor circulariteit past in de bredere ambitie van het Havenbedrijf Rotterdam om het havengebied in overeenstemming te brengen met de doelstellingen van het Klimaatakkoord van Parijs. Om een voortrekkersrol in de internationale energietransitie te kunnen spelen is een roadmap samengesteld om in drie stappen de nationale klimaatdoelen van 2030 en 2050 te realiseren. Circulariteit speelt hierin een onmisbare rol.
De eerste twee stappen van de roadmap gaan voornamelijk over energie-efficiency, de aanleg van nieuwe infrastructuur en de ontwikkeling van een nieuw energiesysteem gebaseerd op elektrificatie en waterstof. In de derde stap komt een nieuw grondstoffen- en brandstoffensysteem en beschikken we over een circulaire economie. Om dat doel met succes te bereiken zetten bedrijven in de haven nu al in op het terugdringen van grondstofgebruik, onder andere met verwaarding van reststromen.
