Voor de ontwikkeling van de economie en de toekomstige welvaart is innovatie voor een regio van essentieel belang. Bedrijven hebben belang bij investeringen in innovatieve oplossingen, verbindingen en versnellingen zodat innovaties betere en nieuwe producten opleveren en de commerciële slagvaardigheid vergroot kan worden.
Met de jaarlijkse uitreiking van de Innovatie Award willen de organiserende partijen de Drechtsteden nadrukkelijk profileren als een innovatieve regio. Voorafgaand aan de uitreiking van de Innovatie Award gaan we in gesprek over innovatie in de regio met manager Knowledge Development MTI Holland BV, Robert van de Ketterij, secretaris Regio Rijn-Delta van FME, Marco Kirsenstein, directeur VMB Besturingstechniek, Arie Verhoeven en programmamanager Cleantech van InnovationQuarter, Sander van der Wal. De heren spreken zich uit over een meer ‘open innovatie’. “Laten we de luiken openzetten en meer samenwerken”, aldus Arie Verhoeven.
Slagkracht van de regio verhogen
Sander van der Wal van InnovationQuarter kan zich volledig vinden in de woorden van Arie Verhoeven. “In de regio werken diverse initiatieven aan de economische groei van Zuid-Holland, maar veelal op een deelterrein. InnovationQuarter is mede ontstaan door de samenvoeging van twee verschillende organisaties en daar nieuw instrumentarium aan toe te voegen. Zo wordt versnippering tegengegaan en kunnen we de slagkracht van en voor de regio verhogen.” Ook FME ziet kansen in het vergroten van de verdienkrachten door innovatieve sector bedrijven samen te brengen. Onder het label ‘Powered by Dutch Technology’ bundelt FME de krachten van de technologische industrie om de collectieve belangenbehartiging een extra boost te geven. Marco Kirsenstein: “De technologische industrie is van grote economische waarde voor Nederland. Door bedrijven bij elkaar te brengen en thema’s voor te leggen kunnen we bepaalde ontwikkelingen versnellen en verbeteren. Een voorbeeld hiervan is de vraag die het
Radboud-ziekenhuis stelde over de ontwikkeling van een scan die een bepaald type kanker sneller kan opsporen. Door eindgebruikers, kennisinstellingen, producenten en toeleveranciers samen te brengen tijdens het cluster ‘Life Science Health’ hebben zij deze scan versneld in gebruik kunnen nemen.”
Vreemde vorm van bescheidenheid
We vragen de heren wat volgens hen de omschrijving van innovatie is. “Je bent aan het innoveren als je nieuwe dingen ontwikkelt die er nog niet zijn in jouw markt. Van een innovatie is pas sprake als een uitvinding geslaagd is en het product in de markt gezet is”, steekt Arie Verhoeven van wal. Marco Kirsenstein knikt instemmend en vult aan: “Een innovatie is het succesvol op de markt brengen van producten, ideeën, diensten of een proces. Pas op het moment dat je er geld mee gaat verdienen, is het een innovatie.” Hij stelt dat veel bedrijven, vooral de kleinere MKB bedrijven, vaak niet in de gaten hebben dat ze innovatief bezig zijn. “Innovatie mag wat mij betreft veel meer zichtbaar worden. Ik vind het een vreemde vorm van bescheidenheid om niet te vertellen met welke vernieuwingen bedrijven op de markt komen.” Robert van de Ketterij denkt dat deze bescheidenheid eerder te maken heeft met bescherming van een innovatief idee. “In de Drechtsteden zitten de meeste grote maritieme bedrijven dicht bij elkaar. Tijdens een ontwikkeling houden we onze kaken stijf op elkaar over waar we mee bezig zijn. Het is niet heel erg vreemd dat bedrijven hun vindingen beschermen als je bedenkt dat de periode waarin je winst kunt maken steeds korter wordt. Daarom wil je niet dat de concurrent direct met jouw kennis voor een innovatief idee of een technologische ontwikkeling aan de haal gaat.” Sander van der Wal geeft aan dat er ook goede voorbeelden zijn waarbij bedrijven hun Intellectual Property (IP) wel delen. Zoals Tesla die omdat zij graag meer elektrische auto’s zien rijden onlangs haar patenten vrij gaf. “Het vrijgeven van patenten is natuurlijk heel dubbel. Bedrijven begaan hoge investeringen en willen deze zoveel mogelijk veilig stellen. Op een voorsprong kun je verdienkracht pakken, echter ondertussen word je toch links of rechtsom ingehaald door de concurrent. Tesla is een voorbeeld dat het ook anders kan. En het delen van kennis hoeft natuurlijk niet gratis.”
Buitenlandse studenten
Arie Verhoeven: “Al in het begin van het proces gaan we in gesprek over de Intellectual Property, zodat we hier later niet over struikelen. Echter vragen onze klanten meestal om niet te praten over de technologie die we voor ze ontwikkeld hebben.” Robert van de Ketterij merkt dat deze gang van zaken alleen maar is toegenomen. Hij geeft een voorbeeld: “Er zijn universiteiten die standaard aangeven dat innovatieve ontwikkelingen die gedaan zijn door haar studenten hun eigendom zijn, terwijl de onderzoeken in ons laboratorium worden gedaan. Aan de andere kant stellen bedrijven ook richting universiteiten en hogescholen steeds vaker strengere eisen over geheimhouding van onderzoeksresultaten. Enerzijds is dit te begrijpen, maar anderzijds werkt het wel enorm remmend. Sander van der Wal haakt hierop in: “We moeten oppassen niet door te schieten, kennis delen is een groot goed. Er kunnen mooie dingen ontstaan als anderen weer met een frisse blik met een idee verder gaan. Het is zonde om alles maar weg stoppen in een kluis. We hebben hier in de regio een hoogstaand onderzoeks- en onderwijsklimaat, laten we hier dan ook gebruik van maken.” Toch zijn hierover ook zorgen. Zo vertelt Robert van de Ketterij dat hij het percentage buitenlandse studenten dat binnen Nederland opgeleid wordt en na studie weer vertrekt om buiten Nederland te werken zorgwekkend vindt. “Buitenlandse studenten moeten na hun studie in Nederland worden gehouden, zodat ze een bijdrage kunnen leveren aan de economie.” Eveneens Marco Kirsenstein vindt dat de overheden er nog onvoldoende in slagen de afgestuurde buitenlandse studenten aan Nederland te binden. Reden voor FME om een tool te ontwikkelen om deze studenten de laatste twee jaar van hun studie te begeleiden en de eerste twee jaar bij het bedrijf. “Wij willen buitenlandse studenten tijdens hun studie meer bekend maken met de Nederlandse bedrijven en een betere ondersteuning geven. Een onderdeel hiervan is een persoonlijk ontwikkelingsprogramma met als doel de studenten beter te begeleiden naar een bedrijf in Nederland.”
Meer openheid
Tot slot willen de deelnemers graag een oproep doen voor een meer ‘open innovatie’. “Een meer open manier van innoveren maakt het innovatieproces meer effectief en efficiënter. Bijvoorbeeld door het actief zoeken naar nieuwe technologieën en ideeën buiten de onderneming”, stelt Marco Kirsenstein. Sander van der Wal doet daar nog een schepje bovenop. “Door samen te werken met bijvoorbeeld de concurrent en een open vizier te creëren kunnen bedrijven meerwaarde voor de klant creëren. De regio weet haar potentieel niet volledig te benutten en wordt in innovatieve slagkracht voorbij gestreefd door andere regio’s in binnen- en buitenland.” Volgens hem zijn alle ingrediënten in huis voor Zuid-Holland om weer de meest innovatieve provincie van Nederland te worden. “Het gebied is welvarend en er is veel kennis aanwezig. Kies als bedrijf, maar ook als regio een duidelijk profiel en vertel de hele wereld waar je goed in bent. De buurman, maar ook lokale bestuurders hebben niet eens in de gaten wat er allemaal speelt en wat voor mooie bedrijven er in de regio gevestigd zijn.” Marco Kirsenstein ziet wel iets in een speciale dag of week op sub-regionaal niveau waarbij lokale ondernemingen en organisaties hun deuren openzetten en hun innovaties en technologieën laten zien aan andere bedrijven en studenten. Robert van de Ketterij is het hier mee eens: “Ook bij IHC streven we ernaar vaker eindresultaten te tonen. Mensen hebben vaak geen idee wat er in een bedrijf speelt. Een mooi voorbeeld hiervan was toen we alumni op bezoek kregen van een internationale mijnbouwkundige opleiding, die na een rondleiding zeer enthousiast de deur uitgingen. Bij één van de machines die we in aanbouw hadden, zei één van de oud-studenten; This looks like one of the mean machines you always see on Discovery Channel. Arie Verhoeven kan zich hier alleen maar bij aansluiten. “Laten we de luiken openzetten en meer samenwerken, daar kan de regio alleen maar sterker van worden.”
