Familiebedrijven vormen een essentiële basis voor de Nederlandse economie, maar kennen wel bijzondere vraagstukken. Deze vraagstukken liggen op de scheidslijn van familie en bedrijf. Conflicten binnen familiebedrijven zijn één van de belangrijkste oorzaken dat familiebedrijven het niet overleven. Dit kan voorkomen worden door goede communicatie en duidelijke afspraken. In het onderhavige artikel wordt ingegaan op een aantal juridische tips voor familiebedrijven.
Certificering
Continuïteit van de onderneming en bedrijfsopvolging wordt vaak gestructureerd via certificering van aandelen. De zeggenschap die aan aandelen is verbonden wordt dan gescheiden van de economische rechten. De zeggenschap kan alsdan worden uitgevoerd door familieleden, maar ook door derden die mogelijk meer kennis en kunde hebben ter zake.
Financiële afspraken
Binnen een familiebedrijf kunnen verschillende gedachten bestaan over de financiële horizon van de onderneming. Waar bepaalde familieleden graag vermogen uit de onderneming willen halen, zullen anderen er de voorkeur aan geven om in de onderneming te investeren. Het is daarom verstandig om duidelijke afspraken te maken over hoe om te gaan met eventuele winsten en hoe het dividendbeleid vorm te geven. Deze afspraken kunnen bijvoorbeeld worden vastgelegd in een aandeelhoudersovereenkomst.
Operationele gang van zaken
Ook met betrekking tot de operationele gang van zaken liggen er binnen een familiebedrijf eerder risico’s op de loer dan bij een reguliere onderneming. Een familiebedrijf is immers eerder geneigd om bepaalde functies aan familieleden toe te delen. Het is daarom verstandig om ook op operationeel vlak duidelijke afspraken te maken. Deze afspraken kunnen eveneens worden vastgelegd in een aandeelhoudersovereenkomst.
Duidelijke afspraken
Het belang van duidelijke afspraken is hiervoor al genoemd. Deze kunnen worden vastgelegd in een aandeelhoudersovereenkomst of in een familiestatuut. In een dergelijke overeenkomst kunnen afspraken worden vastgelegd over zeggenschap, taakverdeling, toezicht en eigendomsverhouding, maar ook over overdracht en doelstelling op de (middel)lange termijn. Door de afspraken duidelijk op papier te zetten worden de verwachtingen van alle betrokkenen op elkaar afgestemd.
Vererving
Binnen een familiebedrijf is het verstandig om vooraf goed na te denken over de structuur die het meest wenselijk is om de continuïteit van de onderneming te waarborgen, bij voorkeur voordat het hoofd van de familie overlijdt of door ziekte uitvalt. Het is daarom raadzaam om reeds vooraf bovenstaande zaken binnen de familie te bespreken en de daarover te maken afspraken vast te leggen.
Tot slot
Bovenstaande is slechts een korte – niet uitputtende – inleiding in de verschillende mogelijkheden die er vanuit juridisch perspectief zijn voor familiebedrijven. Voor een uitgebreider advies, dat meer toegespitst is op de specifieke situatie van uw onderneming, kunt u uiteraard contact met mij opnemen of met één van mijn collega’s.
