Op CNBC werd, tussen de Democratische Conventie, het interview met Ann Lewnes (Chief Marketing Director van Adobe) herhaald. Het voornaamste onderwerp dat aan bod is gekomen, is hoe wordt het marketing budget tegenwoordig besteed. Het belangrijkste dat Ann de kijker wilde meegeven was toch wel dat het merendeel van haar budget (meer dan 75%!) wordt uitgegeven aan digitale marketing. Ann heeft ook geconcludeerd dat nog niet elke beroepsgroep hier klaar voor is. Er zijn echter enkele “early adapters”. Ze veronderstelt de “travel” industry daarbij.

Dat laatste vind ik een interessante uitspraak. Als we onze beroepsgroep tot de “early adapters” laten behoren dan geven we onszelf misschien nét teveel eer. Zijn het niet de op dit moment zo verguisde intermedairs die met veel grotere marketingbudgetten de digitale wereld hebben verkend voor ons? Het blijft natuurlijk een beetje wrang om te constateren dat de gemiddelde hotelier minder afweet van hoe zijn gasten te bereiken dan de intermediair. Waarom is een campagne van bijvoorbeeld Travelbird op de Belgische markt zo effectief? Juíst, en daar had Ann gelijk in, zij hebben een groter marketingbudget dat al veel meer digitaal wordt ingezet.

De hotelier blijft toch nog steeds een lichte voorkeur houden voor de papieren advertentie. Ongeacht of nu wel of niet bewezen is dat het bereik en de ROI ervan onvoldoende zijn. Je ziet dit wel veranderen: inmiddels zijn ook vergaderzalen online te boeken, heeft elke keten een online boekingsmogelijkheid direct zichtbaar op de eigen website. Leuk, maar dat is toch de basis? Zijn wij al in staat om te communiceren met onze gasten via een filmpje? Is het denkbaar dat een reserveringsmedewerker via Skype face-to-face contact heeft met de boeker?

Ik denk dat radiostations het perfecte voorbeeld zijn: DJ’s vloggen en de programma’s zijn fimpjes online. Zonder het programma geluisterd te hebben, ik luister namelijk geen 538, blijf ik toch op de hoogte van de dagelijkse beslommeringen van Coen & Sander. Op deze manier bereiken zij hun doelgroep, heel erg makkelijk en direct.

Want zeg nu zelf… Het is toch eigenlijk raar dat in een branche waar het gaat om persoonlijk contact, we nog afstandelijke instrumenten inzetten om onze gast te bereiken.

Erik-Jan Ginjaar
Postillion Hotels

Eerder publiceerde ik in dit blad over het mogelijk einde van het pensioen in eigen beheer. Inmiddels is de behandeling in de Tweede en Eerste Kamer geweest van het wetsvoorstel Uitfasering pensioen in eigen beheer 2017. Veel vragen zijn aan de orde gekomen, beantwoord, maar enkele ook niet beantwoord.

In de vorige editie werd nog de mogelijkheid genoemd om het pensioen af te kopen, om te zetten in een oudedagsverplichting, of te laten zoals het is. Nu zal ik een aantal aspecten noemen die in de Kamerbehandeling aan de orde zijn geweest.

Schenkingsaspecten
Bij een afkoop of omzetting van pensioen in een oudedagsverplichting (ODV) kan sprake zijn van een schenking. En wel een schenking van de partner van de dga aan de dga.

Ouderdomspensioen verevend
Immers bij een echtscheiding heeft de ex-partner recht op 50% van het tijdens huwelijk opgebouwde pensioenrecht van de dga. Zou het pensioen in 2017 worden afgekocht en bijvoorbeeld in 2018 wordt van de echt gescheiden dan heeft de partner haar recht op de helft van het opgebouwde pensioen prijsgegeven ten behoeve van de dga. Er zal met name sprake zijn van schenkingaspecten indien gehuwd is onder huwelijkse voorwaarden. Een schenking kan worden voorkomen indien de partner wordt gecompenseerd voor het afzien op deze voorwaardelijke pensioenrechten. Voorwaardelijk, omdat immers nog niet zeker is of er überhaupt wordt gescheiden. Vraag is even wanneer compensatie zou moeten plaatsvinden. Ik zou menen pas bij echtscheiding, omdat men zdan ook zeker weet dat er een nadeel ontstaat. Wel zal de intentie tot compensatie al wel voor afkoop dienen te worden vastgelegd. Er gaan geluiden op dat indien dit niet gebeurd reeds op het moment van afkoop tot een schenking wordt geconcludeerd.

Nabestaandenpensioen
In een pensioenregeling is vaak ook een nabestaandenpensioen toegezegd. Hier geldt dat reeds op het moment van afkoop of omzetting de partner een recht prijsgeeft indien geen compensatie plaatsvindt. Immers bij overlijden van de dga heeft de partner meestal dan recht op een nabestaanden pensioenuitkering van 70%. Bij afkoop/omzetting verdwijnt het nabestaandenpensioen. Als compensatie kan worden gedacht aan het afsluiten voor de partner van een overlijdensrisicoverzekering op het leven van de man.

Los van de vraag of er sprake is van een schenking zou men bij een afkoop of omzetting ook na moeten willen denken wat de invloed hiervan is op de financiële positie van de erfgenamen bij overlijden van de dga. Een afkoop/omzetting heeft hierop namelijk wel degelijk invloed, omdat het nabestaandenpensioen is verdwenen.

Men heeft in kranten kunnen lezen dat vanwege de complexiteit van bovenstaand onderwerp mogelijk veel dga’s zullen kiezen om het pensioen te handhaven en de oude regels van toepassing te laten zijn, dus inclusief het aanwezig zijn van de dividendklem. Dit is naar mijn mening niet altijd nodig. Wel zal men -de dga én de partner- zich goed moeten laten informeren over de gevolgen van een afkoop/omzetting van het pensioen en de mogelijkheden die het wetsvoorstel biedt.

Edwin Heidema
HPTax BV

Dat Rabobank zich profileert als een organisatie met een coöperatief karakter, zal velen bekend in de oren klinken. Maar op welke manieren daar allemaal invulling aan wordt gegeven, is niet altijd even bekend.

“Voor ons is die houding zo vanzelfsprekend, dat we soms gewoon vergeten te vertellen waar we aan bijdragen en bij betrokken zijn,” vertelt Piet Hoogendoorn, directievoorzitter Rabobank Drechtsteden. Wars van borstklopperij legt hij Drechtsteden Business op verzoek graag uit hoe dit onderscheidend vermogen van de bank er in de praktijk concreet uitziet.

“Iedere bank heeft één geldwinkeltje, waaruit het verschil tussen sparen en uitlenen de winst is. Rabobank daarentegen heeft als enige bank in Nederland nóg een winkeltje. Daarmee richten wij ons op sociaaleconomische ontwikkelingen binnen het gebied waarin we werken,” legt Hoo-gendoorn het verschil uit. “Wij verdienen ons geld in de Drechtsteden, dus voelen wij ons moreel verplicht een stukje overwinst terug te brengen in het gebied. Hoe dat op de beste manieren kan, is een altijd aanwezig aandachtspunt. Er verandert best weleens iets. Zo is ons beleid met betrekking tot sponsorgeld niet al te lang geleden drastisch veranderd. Besloten is om verenigingen en clubs minder vaak kleine bedragen te schenken en juist bewuster te kiezen voor ondersteuning waarbij onze gift echt het verschil maakt. Dat houdt in dat we nu vaker grotere bedragen doneren, maar deze minder versnipperd verdelen. Dan is de impact nog groter.” Als voorbeeld noemt Hoogendoorn de schenking van 5000 euro aan reddingsbrigade Te Water. “Rabobank Drechtsteden besloot deze vereniging met dit bedrag te ondersteunen, omdat er recent twee nieuwe vrijwilligers zijn gestart. Eén van hen kan daarmee nu zijn tweejarige opleidingstraject volgen, waardoor hij straks adequaat te werk kan gaan bij incidenten.”

Lokale betrokkenheid en verantwoordelijkheid

Rabobank ondersteunt niet alleen met geld, maar ook met middelen. In samenwerking met Platform De Nieuwe Winkelstraat is bijvoorbeeld het initiatief genomen om op lokaal niveau stakeholders bij elkaar te brengen en een actieplan op te stellen om de leegstand in winkelstraten te voorkomen of terug te dringen. “Vanuit onze lokale betrokkenheid kennen wij veel stakeholders goed, dus de rol om deze partijen bij elkaar te brengen en aan te jagen in de transitie naar een toekomstbestendig winkelgebied past ons als geen ander.” Ook levert Rabobank geregeld kennis aan instanties als zorginstellingen en woningcorporaties. “Daarnaast hebben we altijd stagiairs rondlopen. Meer dan eens is er iemand blijven hangen. Wat dat betreft hebben we het getroffen.” Sinds de verbouwing van het kantoor aan de Wilgenbos in 2015 beschikt het onderkomen van Rabobank Drechtsteden over een restaurant waarbij het sociale karakter van de bank ook naar voren komt. “We hadden meteen de uitdrukkelijke wens om daar iemand met een beperking bij te betrekken. De eerste mevrouw leverde het helaas te veel stress op, maar de jongen die haar heeft vervangen kan het, uiteraard met wat begeleiding, goed aan. Door hem een kans te geven, toon je als bank je medemenselijkheid. Vroeger werden mensen met een beperking weggestopt. In het dorp waar ik opgroeide en nog steeds woon, kwam in de zomervakantie altijd de elders wonende, verstandelijk gehandicapte zoon van een familie voor zes weken terug naar huis. Zijn moeder ging dan vooraf de deuren langs om te waarschuwen dat hij weleens aan zou kunnen bellen tijdens het buiten spelen en om snoep zou kunnen vragen. Haar verzoek was om dat niet te geven, maar mijn moeder stopte hem toch altijd iets toe.” Met het voorbeeld wil Hoogendoorn aantonen dat er anno 2016 toch winst is geboekt en dat mee laten doen in plaats van wegstoppen in verreweg de meeste gevallen de norm is. En Rabobank Drechtsteden neemt ook hierin haar verantwoordelijkheid. “Het credo ‘de bank dichtbij’ is een levenshouding. Bankkantoren verdwijnen, maar onze zichtbaarheid niet. We participeren in netwerken, helpen bij rolstoelwandelingen van het Rode Kruis en zijn op vele andere manieren betrokken bij de lokale en regionale samenleving.” Bij Rabobank zit overal een gedachte achter. Ook als het gaat om de kerstpakketten voor het personeel. “Medewerkers mogen kiezen of ze die willen. Stelt iemand er geen prijs op? Dan schenken wij het bedrag van zo’n pakket aan een goed doel.” Naast een dienstbare bank is Rabobank overigens natuurlijk ook gewoon een commercieel bedrijf dat winst moet maken. “Maar mensen die boventallig worden, proberen wij wel altijd maximaal te faciliteren. Een man die hier tientallen jaren werkte, hebben wij geholpen bij het opzetten van een motorrijschool. Voor een ander konden we een steentje bijdragen bij het behalen van zijn groot rijbewijs, omdat hij zich na zijn gedwongen vertrek om wilde laten scholen tot vrachtwagenchauffeur. Ook in nare situaties en bij het brengen van pijnlijke boodschappen probeert Rabobank altijd haar sociale en coöperatieve insteek te behouden.”

Bij de vorige editie, het novembernummer, van dit zakenmagazine trof je een bijlage aan over het nieuwe concept Port of Business.

‘Sinds het verschijnen van deze special, waarin uitleg is gegeven over het nieuwe concept met onze bladen Drechtsteden BUSINESS, Rijnmond BUSINESS, RePort of Moerdijk en INSIGHT,  verzorgen wij voor onze relaties en leden presentaties bij ons op kantoor over de veranderingen die wij per 1 januari 2017 doorvoeren bij HJ Media Producties,’ aldus directeur Hendrik Jan van der Rhee. ‘De reacties op ons nieuwe concept zijn overweldigend, we hebben binnen drie weken inmiddels ruim 70 leden!, zo vertelt de gepassioneerde Van der Rhee.

Hét communicatieplatform van Zuid-Holland Zuid

Quality meets quality: dat is het motto van het gloednieuwe, regionale initiatief Port of Business. Wat het is? Heel simpel: hét platform waar kennis wordt gedeeld met kennissen en contacten leggen met de ondernemers of bestuurders die jij wenst heel eenvoudig gaat. Door de pijlers magazines, online en netwerken met elkaar te verbinden, ontstaan waardevolle kruisbestuivingen.

Hendrik Jan van der Rhee: ‘wij gaan pro actief onze leden helpen om met de door hen gewenste personen in contact te komen. De conversie kunnen wij niet voor de leden maken, dat moeten ze zelf doen, maar we kunnen wel het pad effenen door de leden met elkaar en/of de gewenste personen vanuit ons netwerk in contact te brengen. En dat is wat wij dan ook gaan doen! Dit doen we overigens op verschillende niveaus en daarom hanteren we ook verschillende lidmaatschapsmogelijkheden. Dit varieert van een basis lidmaatschap van duizend euro, waarbij je meteen al profiteert van een halve pagina advertentie en een profiel met onderlinge online contactmogelijkheden met de andere leden, via een middle lidmaatschap van vijfentwintighonderd euro, tot vijfenveertighonderd euro en meer. Bij het laatste moet je denken aan tailor made oplossingen die kunnen variëren van het organiseren van een (in company) rondetafelgesprek (met of zonder publicatie in het blad), tot het door ons vervaardigen van een bedrijfsfilm, een website, het vervaardigen van advertenties, flyers, eigen magazines, een event enzovoort.’

Magazine

Met de magazines gaat Port of  Business het komend jaar nog meer voor verdieping en achtergrondinformatie. Dus de bladen staan boordevol met inhoudelijke artikelen, boeiende en informerende interviews en columns, maar ook met rondetafelgesprekken waarbij regionale professionals hun visie geven op ontwikkelingen. De magazines Drechtsteden BUSINESS, Rijnmond BUSINESS, RePort of Moerdijk en INSIGHT beschikken over het grootste bereik qua lezers en beslissers in de business tot business markt in Zuid-Holland Zuid.

Online, congressen, kennissessies en evenementen

Naast  de extra kwalitatieve impuls kunnen de leden profiteren van alle online mogelijkheden die Port of BUSINESS te bieden heeft, alsmede van de vier congressen en vier kennissessies die er in 2017 georganiseerd zullen gaan worden. Maar uiteraard bieden we ook in 2017 volop de mogelijkheid om te netwerken. Dit kan na afloop van een kennissessie of congres, maar zeker ook bij de vier evenementen die Port of BUSINESS komend jaar organiseert, of waarbij het betrokken is.

Oud-minister Willem Vermeend is internetondernemer en hoogleraar technologie 4.0 aan de Open Universteit. Sinds 2013 is hij bezig met het aanjagen van ICT projecten in het MKB. In februari van dit jaar is Vermeend door de ministers Henk Kamp (Economische Zaken) en Jeroen Dijsselbloem (Financiën) benoemd tot FinTech ambassadeur voor het kabinet.

Hij vormt de schakel tussen de FinTech-sector, overhead, bedrijfsleven en de toezichthouders. In deze rol probeert hij problemen voor technologische bedrijven in de financiële sector op te lossen en is hij bezig om Nederland op de kaart te zetten als centrum voor financiële vernieuwing.

Volgens minister Dijsselbloem bieden de ontwikkelingen in de FinTech-sector kansen. ‘Zeker in Nederland waar we nog zo afhankelijk zijn van de klassieke rol van banken. We kennen de kwetsbaarheid daarvan en weten hoe moeilijk het soms is voor jonge ondernemers om krediet te krijgen bij banken. FinTech biedt startups en mkb’ers meer mogelijkheden om hun project of bedrijf te financieren. Met lagere kosten en meer snelheid.’ Minister Kamp: ‘Startups zorgen voor innovatie. Zij zorgen ervoor dat techniek efficiënter wordt, veiliger en makkelijker te gebruiken. Bedrijven als Bunq en Adyen doen dat al. De hele sector profiteert ervan als startups en gevestigde bedrijven hun krachten bundelen, samen met de overheid die over de regelgeving gaat. Willem Vermeend is bij uitstek de persoon om dit te stimuleren en aan te jagen.’

Vermeend weet als geen ander hoe bedrijven en gemeenten nieuwe technologie in kunnen zetten en heeft zo zijn ideeën over ondernemerschap. We stelden hem er een aantal vragen over.

U bent begin dit jaar fintech ambassadeur geworden. Wat houdt dit precies in?

‘Als fintech ambassadeur sla ik de brug tussen de Haagse politiek en de financiële sector (o.m. banken en pensioenfondsen). Samen proberen we met ideeën te komen waardoor de sector bestand wordt tegen de concurrentie. Concurrentie die vaak komt van bedrijven die door voorop te lopen met digitalisering en slimme technologie omzet van achterblijvers wegnemen. Ik ben trouwens van mening dat Nederland alleen kan overleven als de economie in Nederland met smart (digitalisering in combinatie met de nieuwste technogie) koploper in de EU wordt. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om internet of things, 3D-printen, big data, kunstmatige intelligentie, robots, drones, bio- en nano tech en blockchaintechnologie. Maak je als bedrijf daarvan onvoldoende gebruik, dan is de kans groot dat je het niet overleeft.’

U bent na de politiek weer gaan ondernemen. Waar komt die ondernemersdrang vandaan?

‘Ik ben het gewend. Ik kom uit een ondernemersgezin en hielp op mijn zevende al in de modelmakerij en timmerfabriek van mijn vader, samen met mijn vier broers. Hartstikke leuk vond ik dat, het zagen en timmeren. Door het werk in de fabriek van mijn vader ben ik wel gevormd en leerde ik al vroeg het ondernemerschap. Ik ben als ondernemer nu vooral bezig met alles wat te maken heeft met digitalisering en technologie, van 3D printen en blockchain tot kunstmatige intelligentie en drones.’

Hoe blijf je als ondernemer gemotiveerd?

‘Vaak wordt een bedrijf met enthousiasme opgezet en neemt dat later af. Probeer voortdurend dat enthousiasme erin te houden. Er moet passie in zitten en die passie moet blijven.’

Wat is uw gouden tip voor ondernemers?

‘Elke ondernemer moet optimaal op de hoogte zijn van de mogelijkheden die digitalisering en nieuwe technologie bieden voor meer efficiency binnen het bedrijf, maar vooral ook voor het in de markt zetten van nieuwe producten en diensten of verbeteringen van bestaande diensten en producten. Zorg dat je op de hoogte bent, maar ook dat je voldoende tijd besteedt om te bezien hoe je met deze kennis en de inzet daarvan je bestaande businessmodel snel kunt vernieuwen. Begin met het digitaliseren van alle productie- en bedrijfsprocessen en onderzoek daarna de mogelijkheden van de inzet van nieuwe technologie in je onderneming. Aansprekende voorbeelden zie ik in de zorgsector. De komende tien jaar wordt preventie in de zorg steeds belangrijker, zoals slimme digitale en technologische toepassingen waarmee je zelf je eigen gezondheid en fitheid kunt monitoren. Ik heb zelf een polsbandje dat mijn conditie bijhoudt. Laatst zat ik op de bank en hoorde ik: ‘Willem, het wordt tijd dat je nog een rondje gaat lopen’.

Elbert Dijkgraaf is econoom en sinds 2010 Tweede Kamerlid voor de SGP. Tevens is hij als hoogleraar in de Empirische economie van de publieke sector verbonden aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Drechtsteden BUSINESS vroeg Dijkgraaf onder andere naar zijn visie op de economie, de arbeidsmarkt en de regeldruk.

“Het gaat goed met de economie op dit moment. Er zijn veel noodzakelijke hervormingen doorgevoerd, en het resultaat is er naar: het tekort daalt en wordt zelfs een overschot, de staatsschuld vermindert snel, de werkgelegenheid stijgt en als het gaat om innovatie staat Nederland in de top vier van de wereld.

Vijftien jaar geleden was ir. B.J. van der Vlies woordvoerder financiën van de SGP-fractie in de Tweede Kamer. Hij vroeg mij voor de behandeling van de begroting om commentaar op de plannen van het kabinet. Ik zei toen dat het slechte plannen waren, omdat het economisch slecht ging en er bezuinigd werd. Keynes had mij geleerd — ik was toen net afgestudeerd econoom — dat je dat vooral niet moest doen. Je moet bezuinigen op het moment dat het goed gaat met de economie, want dan heeft de private sector het niet nodig. Je moet juist extra geld uitgeven op het moment dat het slecht gaat met de economie. Bas van der Vlies zei toen tegen mij: “Ja jochie, maar zo werkt het niet in de politiek.” Hij kon dat zo mooi zeggen.

Dit intrigeert mij wel, want eigenlijk hebben VVD, PvdA, D66, CU en ook de SGP dit de afgelopen vijf jaar gedaan: bezuinigen in slechte tijden. In die zin ben ik in de voetsporen getreden van mijn voorganger. Maar ideaal is het niet. De regering moet eens nadenken hoe je voorkomt dat je over vijf of tien jaar weer hetzelfde probleem hebt. Ik denk namelijk dat dat gaat gebeuren als wij niets doen. Er wordt al aangekondigd dat er een overschot is en dat je de belastingen dus kunt verlagen. Dat is dus eigenlijk tegen Keynes. Het gaat beter en dan moet je dat dus niet doen. We vervallen dan toch weer in dezelfde fout.

De politiek moet zich de les van Bas van der Vlies aantrekken. We moeten nu eindelijk eens ‘omdenken’. Wij zouden het politieke mechanisme willen omkeren, dus: bezuinigen in goede tijden en het spaargeld gebruiken in slechte tijden. Er moeten toch mechanismen te bedenken zijn, bijvoorbeeld in de begrotingssystematiek, waarmee we dat oude patroon  gewoon kunnen omkeren. Keynes was zo gek nog niet.

Risico’s

Ondanks de bloeiende economie zijn er nog steeds forse risico’s. Ik noem er een paar. Hoge schulden, zeker in Zuid-Europese landen. Mogelijk nieuwe crises. Een euro die waarschijnlijk alsnog tot grote problemen gaat leiden. De brexit. Geopolitieke risico’s door oplopende spanningen in Europa. Een Defensiebegroting waarin veel te weinig is uitgetrokken voor onze landsverdediging. De zorg, waarvan we nog niet weten of de kosten nu werkelijk onder controle zijn. Een arbeidsmarkt waar nog van alles aan gedaan moet worden. De pensioenen! Dat zijn allemaal belangrijke thema’s die op het bordje van een nieuw kabinet komen te liggen na ’15 maart’.

Lasten

Cruciaal is dat de lasten op arbeid verlaagd worden. Hoe minder belasting werkgevers en werknemers hoeven af te dragen, hoe aantrekkelijker het voor bedrijven is om mensen in dienst te nemen. Ik steun plannen van het kabinet in deze richting. Extra verlaging van de lasten op arbeid kan gefinancierd worden door extra belasting op het gebruik van grondstoffen. Het kan ook door de overheidsbureaucratie en het rondpompen van belastinggeld te verminderen. Dat zorgt ervoor dat meer mensen aan de slag kunnen en tegelijkertijd ook dat efficiënt gebruik van grondstoffen gestimuleerd wordt. Daarnaast zet ik ook in op verlaging van de loondoorbetaling bij ziekte door de werkgever (met compensatie via publieke middelen voor de werknemer). Vooral bij kleine bedrijven is dit een bottleneck bij het aannemen van personeel. Ook de problematiek rond de contracten moet opgelost worden. Nu komen mensen aan de kant te staan, terwijl bij meer flexibiliteit mensen gewoon een nieuw tijdelijk contract zouden krijgen. Dat moeten we hen niet aan doen.

Regeldruk

Ik zou graag ook zien dat er gesnoeid wordt in de regeldruk voor bedrijven. We hebben afgelopen jaar in de Tweede Kamer gedebatteerd over de nieuwe Natuurwet en de nieuwe Omgevingswet. Ondernemers die een bedrijfspand neer willen zetten of hun bedrijf uit willen breiden, lopen nu het risico dat ze voor elk wissewasje een vergunning aan moeten vragen en dat er bij al die aanvragen onderzoeken uitgevoerd moeten worden. Dat moeten we natuurlijk niet hebben. Bescherming van vleermuizen is goed, maar een ecologisch onderzoek voor elke potentieel aanwezige vleermuis werkt niet. Deze vergunningprocedures en onderzoeken kosten veel tijd en geld. Dat kan en moet anders.

Graag vraag ik aandacht voor de regeldrukbelasting voor kleine bedrijven. 94% van de bedrijven heeft maximaal tien man personeel. Zij zijn veel minder goed in staat om wetgeving bij te houden en administratieve verplichtingen uit te voeren. Ik noem bijvoorbeeld de verplichte Risico inventarisatie en -registratie en de regels voor voedseletikettering. Regels moeten zo opgesteld worden dat ook kleine bedrijven het aan kunnen, dan wel dat zij uitgezonderd worden van de verplichtingen. Ik vind dat hier snel een oplossing voor moet komen.

Dienen

Onwillekeurig kan de gedachte opkomen: willen we dan euro’s verdienen ten koste van alles? Nee. Voor mij staat het dienen van God centraal. Ik denk bijvoorbeeld aan rust op zondag, een zegen voor mens en samenleving. Zo voorkom je ook dat kleine ondernemers zich kapot werken en de druk op gezinnen toeneemt. Die boodschap blijf ik uitdragen.

Ik denk ook aan de mantelzorg. Velen zetten zich in voor hun gezin, voor een demente oma, voor een zieke buurvrouw of een gehandicapt familielid. Onbetaald, maar wel waardevol werk. Zorg voor het gezin en mantelzorg verdienen een steun in de rug, ook al levert dat in economische modellen geen banen op.  “Samenleven” is een werkwoord. Het kabinet erkent dat eigenlijk ook. Niet alleen betaald werk is van belang, maar ook mantelzorg en vrijwilligerswerk. Je ziet dat echter niet terug in de belastingwetgeving. Kan dat niet anders, vraag ik me af? Als wij op het gebied van mantelzorg en vrijwilligerswerk meer van mensen vragen, dan moet je dat niet ontmoedigen, maar aanmoedigen.”

Wat gaat 2017 ons in modeland brengen? Mijn verwachting is dat de vraag naar het slank gesneden pak of het gedistingeerde jurkje met bijpassende blazer alleen maar toe gaat nemen. Zowel mannen als vrouwen kiezen steeds vaker voor zakelijke kleding.

Daar zijn meerdere redenen voor. Steeds meer mensen willen een goede indruk achterlaten en zijn zich ervan bewust dat kleding daarbij een belangrijke rol speelt. De tijd dat een geklede jeans daarbij volstond, is mijns inziens wel een beetje voorbij. Wie aandacht besteedt aan zijn of haar kleding, straalt uit ook de juiste aandacht te hebben voor de klant of het werk dat je uitvoert.

Maar ook de toenemende draagbaarheid en meer comfort zorgen ervoor dat steeds meer dames en heren zich prettig voelen in een pak of pakje met bijpassend shirt of blouse. Door innovatie is de kwaliteit die je vindt in stoffen de laatste tijd nogal veranderd. Zo zijn er steeds meer pakken, blazers en colberts in verschillende stretchkwaliteiten te vinden. En ook de blouses en overhemden gemaakt van stretch en jersey nemen de overhand.

Dat betekent dat niet alleen het draagcomfort toeneemt, maar dat de kleding ook makkelijker te behandelen is. Perfect passende kreukvrije overhemden zijn geen uitzondering meer in onze winkels. Wassen, drogen, aantrekken… We hoeven steeds minder moeite te doen om er representatief uit te zien.

Zo aan het einde van het jaar is het vaak tijd voor bezinning en tijd om na te denken over het voorliggende jaar. Wellicht een gunstig moment om uw kledingkast eens onder de loep te nemen. Welke kledingstukken draagt u nog met plezier en welke items mist u nog? Zo bent u in staat om ook in 2017 weer goed voor de dag te komen.

Ik wens u fijne feestdagen en een gelukkig, gezond en modieus 2017 toe!