“Op de prijs ben ik trots, vooral omdat het een eerbetoon vakgenoten is. Maar er past ook bescheidenheid, want ik heb zoveel fouten gemaakt”.
De reactie van Edward Heerema (73), eigenaar-directeur van offshorebedrijf Allseas, nadat hij als eerste in Nederland de onderscheiding Fellow Chartered Engineer van het Koninklijk Instituut van Ingenieurs kreeg.
Alle schepen van Allseas, dat is gespecialiseerd in het leggen van pijpen op de zeebodem, werden zelf ontworpen of naar eigen inzicht omgebouwd. Het laatste huzarenstukje is Pioneering Spirit, met een lengte van 382 meter en een breedte van 124 meter, oftewel acht voetbalvelden, het grootste schip ter wereld. Een schip dat in één keer boortorens op zijn onderstel kan zetten, of er van af kan halen. En dat bespaart veel tijd en geld. Bovendien kan het schip razendsel pijpen leggen. In 2015 kwam het vanuit Zuid-Korea naar Maasvlakte 2, om daar te worden afgebouwd. Dat levert het Nederlandse bedrijfsleven honderden miljoenen aan orders op.
Vader
Vader Pieter Schelte Heerema vormt Edward. Een man die voor de Tweede Wereldoorlog onder meer directeur is van een Venozolaans maritiem aannemersbedrijf. Tijdens de oorlog, is hij eerst actief voor de Waffen SS en later, voor een ondergrondse groep. Hij wordt toch veroordeeld. Na die affaire, vertrekt hij in 1947 naar Zuid-Amerika om zich daar te specialiseren in betonconstructies. Succesvol zijn de zelf ontwikkelde voorbespannen heipalen, die bestand zijn tegen zeewater. Begin jaren zestig keert Pieter Schelte terug naar Nederland en bouwt zijn offshore-imperium op, met half-afzinkbare kraanschepen. In de jaren zeventig komen, de nog steeds actieve, Balder en Hermod in de vaart, die dankzij dynamische plaatsbepaling veel minder gevoelig zijn voor de golfslag en dus langer en sneller een klus kunnen klaren.
Edward Heerema over zijn vader: “Hij presteerde het om de oplossing van een vraagstuk binnen een dag te verlangen. Als je dan antwoordde dat je veel langer nodig had, zei hij: dan simpliceer je het maar. Ik bel je om drie uur. Om half drie belde hij of je het al wist. Het is nog geen drie uur zei ik dan. Nou ja, schiet wel op, was z’n reactie. Als ik met het antwoord kwam zei hij: Wat fijn dat je dat hebt gedaan, ik kan toch altijd op je rekenen”.
Fouten
Die prestatiedrang en uitgaan van het onmogelijke, heeft Edward van zijn vader overgenomen. Heerema: “Overtreffen zal ik hem nooit, hij was veel creatiever. Maar tijdens vergaderingen met m’n ingenieurs poneer ik ook geregeld ideeën. En dan kan ik eveneens vervelend en belerend zijn. Maar het leidt vaak tot hele leuke dialogen en verassende oplossingen, die altijd net iets afwijken van de afspraken. Want Nederlandse ingenieurs zijn niet alleen analytisch sterk, maar ook mondig, flexibel, initiatief- en fantasierijk en eigenwijs. Vandaar ook dat Pioneering Spirit hier wordt afgebouwd en niet in Zuid-Korea, waar die eigenschappen niet gemeengoed zijn”.
Heerema zegt heel tevreden te zijn over de afbouw. Ondanks dat het schip al lang in bedrijf had moeten zijn. Hij legt uit: “De vertraging komt voor een belangrijk deel doordat we de unieke en gecompliceerde hijsinstallaties onvoldoende hebben doorberekend. Dat kost ons 200 miljoen extra, waardoor het schip nu 2,6 miljard gaat kosten. Slapeloze nachten heb ik er niet van, omdat ik weet dat het schip straks rendabel is. Wel is de bouw van een nog grotere en krachtiger opvolger uitgesteld tot 2023.”
Strijd
Hij vervolgt: “Ik heb altijd geprobeerd mijn liefde voor het ontwerpen, op m’n team over te brengen. Mijn commercieel directeur zei laatst tegen een klant. Normaal gesproken runt een directeur een bedrijf om vooral geld te verdienen. Edward wil met zijn bedrijf vooral mooie dingen bouwen. Anders zou Pioneering Spirit er nooit zijn gekomen. Bovendien was, de inmiddels overleden, geniale ingenieur Paul Kaldenbach, een enorme inspiratiebron”.
Een schip dat eerst Pieter Schelte heette, maar onder druk van buitenaf, vanwege vaders verleden, een andere naam kreeg. “Met die naam wilde ik mensen niet kwetsen, maar m’n vader eren als offshore-pionier”, aldus Heerema.
Risico’s nemen zit het merendeel van de Heerema-broers in het bloed. Van de vier, die Edward Heerema heeft, kiezen er twee net als hij, voor de conjunctuurgevoelige maritieme sector. Dat gaat niet zonder slag of stoot. De in 1981 overleden Pieter Schelte wijst namelijk Edward als opvolger aan. De overigen gaan daar niet mee akkoord en een jarenlange juridische strijd volgt. Broer Pieter compenseert de anderen uiteindelijk met, naar verluidt, 1 miljard gulden, waarna hij de opvolger wordt van zijn vader.
Edward Heerema: “We konden dat geld bij Allseas goed gebruiken, want ik was het bedrijf met geleend geld begonnen. De verhoudingen zijn inmiddels genormaliseerd. Met drie broers heb ik een goed contact. Als we zouden hebben samengewerkt, dan zouden er ongetwijfeld nog veel meer mooiere dingen zijn ontstaan. Maar vanwege onze uitgesproken meningen zouden we ongetwijfeld ook veel met elkaar in de clinch hebben gelegen”.
In augustus moet Pioneering Spirit echt gereed zijn en aan de testvaarten beginnen. Begin volgend jaar wacht dan de eerste klus; het verwijderen van het YME-boorplatform voor de Noorse kust. Destijds gebouwd door het Schiedamse SBM Offshore, maar nooit gebruikt, omdat het niet aan de veiligheidsvoorschriften voldeed. Daarna wachten er vier klussen in opdracht van Shell.
