Maatschappelijk verantwoord ondernemen; wat is dat nou precies? De deelnemers aan de Rabobank Ondernemerstafel bleken daarover verschillende gedachten op na te houden. Maar wat ze gemeen hebben, is dat ze allemaal op hun manier een steentje bijdragen aan een betere wereld. Een gesprek tussen Claudine te Meij (Manager Grootzakelijke Relaties bij Rabobank Drechtsteden), Ben Meijering (voorzitter bestuur woningcorporatie Woonkracht10), Pieter Honing (franchisenemer Mc Donald’s Dordrecht-Centrum en McDonald’s Dordrecht-Noord), Anne Kleiberg (KAM-coördinator Aannemingsbedrijf Gebr. De Koning) en Piet van ’t Zelfde (senior kredietanalist bij Rabobank Drechtsteden).
Meijering: “Maatschappelijk verantwoord ondernemen is één van de slechtste termen ooit. Het is namelijk volstrekt normaal dit te doen. Ondernemen moet altijd verantwoord zijn. Daarom vind ik maatschappelijk aansprakelijk ondernemen of maatschappelijk betrokken ondernemen een betere omschrijving.”
Te Meij: “MVO is een soort van containerbegrip, maar iedereen begrijpt op hoofdlijnen wel waar het over gaat. Bij maatschappelijk verantwoord ondernemen nemen we als organisatie de verantwoordelijkheid voor de effecten van onze bedrijfsactiviteiten op sociaal, ecologisch en economisch terrein. De Rabobank is daarnaast een coöperatie; samenwerking en verbondenheid zijn de rode draad door onze geschiedenis.”
Meijering: “Een woningcorporatie is een maatschappelijke organisatie. Wij zijn continu bezig met het welzijn van mensen. Het zou te bizar voor woorden zijn als wij niet maatschappelijk verantwoord zouden ondernemen. Om te beginnen verhuren we onze woningen ruim 25% onder de kostprijs om het wonen voor mensen met een kleine beurs betaalbaar te houden. Daarnaast proberen we onze verantwoordelijkheid in het werk op talloze manieren tot leven te brengen. Wij reserveren bijvoorbeeld € 3,5 miljoen per jaar om woningen te verduurzamen. We plaatsen alleen nog maar HR-ketels en zijn we bezig met warmtepompen en restwarmte. Bovendien werken we alleen nog maar met FSC-hout. Dat kopen we in bij de bron, zonder gebruik te maken van de tussenhandel. Zo weten we zeker dat we bijdragen aan een duurzame markt en verantwoord bosbeheer. Het sociale aspect verliezen we ook niet uit het oog. Taken als schoonmaak, bezorging van de post en restaurantfuncties besteden we uit aan arbeidsontwikkelingsbedrijf Drechtwerk.”
Kleiberg: “Ik merk dat veel van onze opdrachtgevers, waaronder ProRail, proberen om maatschappelijk verantwoord ondernemen te stimuleren. ProRail doet dit door middel van de CO2-prestatieladder. Een instrument waarbij bedrijven die de CO2-uitstoot inzichtelijk maken en aantoonbaar maatregelen treffen om deze uitstoot de verminderen, hiervoor waardering krijgen bij opdrachtverstrekking. Die stimulans heb je soms nodig om MVO concreter uit te voeren. Als ik aan het begrip denk, denk ik ook aan de menselijke factor. Gebr. De Koning is een bedrijf met veel materieel en personeel. De werknemers zijn het belangrijkste aspect. Dat zij zich gewaardeerd voelen, komt ook tot uiting in de dienstjaren die ze er bij ons op hebben zitten. Ook dat is duurzaamheid en betrokkenheid. Net als duurzaam inkopen van materialen, dat is een paar jaar geleden via de overheid flink in gang gezet.”
Honing: “Het is een trend. Ook de consument koopt steeds bewuster in. Ze kiezen nu voor beter hout, schonere auto’s en gaan bewust om met eten. Groene supermarkten doen goede zaken. Omdat de perceptie anders is, hebben wij besloten meer en meer aan de buitenwereld te tonen op welke manieren we maatschappelijk verantwoord bezig zijn. Ik neem hierin veel eigen initiatief. Na een aanvraag bij de gemeente zijn er bij de McDrive extra vuilnisbakken geplaatst. Ook houden we op eigen initiatief de omgeving rondom onze restaurants schoon. Op landelijk niveau zijn er eveneens afspraken gemaakt op het gebied van duurzaamheid. Zo gebruiken we friteuses die minder plantaardige olie verbruiken, zijn we al jaren geleden van foamverpakkingen overgestapt op kartonnen verpakkingen en zijn alle restaurants voorzien van groene energie en groen gas. Als we naar onze directe omgeving kijken, doen we daar graag wat voor terug. We zijn we al 30 jaar hoofdsponsor van het Ronald McDonald Kinderfonds. Vele franchisenemers zijn lokaal actief betrokken bij de huizen waar familie bij zieke kinderen kan verblijven. Maatschappelijk verantwoord ondernemen is ook een ketenverantwoordelijkheid. Bij McDonald’s kijken we bewust naar de balans tussen leveranciers, franchisenemers en McDonald’s Nederland. We geven consumenten graag een kijkje in de keten. Zo heeft McDonald’s laten zien waar de hamburgers, Franse frietjes en ijsproducten vandaan komen. We nemen consumenten mee naar de boerderij, de fabriek en het restaurant en laten hen hun eigen ervaringen vertellen. Zo betrekken we ze bij McDonald’s.”
Meijering: “Is de perceptie van de buitenwereld nog steeds een probleem voor jullie? Kijkt men met een vertekend beeld naar McDonald’s?”
Honing: “Ja, terwijl er niets mis is met ons eten. We besteden veel aandacht aan voedselkwaliteit en voedselveiligheid. Als mensen een zesgangendiner gaan eten bij sterrenrestaurant De Librije van Jonnie Boer zeurt niemand over de calorieën. Dan hebben ze zogenaamd een Bourgondische avond gehad. Terwijl een gemiddeld menu bij McDonald’s daar qua voedingswaarde echt een stuk onder zit. Instanties pakken vaak bedrijven als de onze aan. We zijn en blijven in hun ogen natuurlijk een hamburgerboer, maar de consument heeft de keuze. Wij verkopen ook salades, worteltjes, fruit en smoothies. Maar ik kan en wil mijn gasten niet dwingen om een keuze te maken. Wij bieden een gevarieerd assortiment aan, maar de consument kiest zelf.”
Meijering: “En terecht, dat is eigen verantwoordelijkheid. Trouwens: bij een casino kijken ze ook niet naar hoeveel iemand al heeft vergokt en of het nog wel verantwoord is. Dat is wel erg!”
Honing: “Ik geloof niet in overheidsregulering.”
De vraag rijst of maatschappelijk verantwoord ondernemen en duurzaamheid inwisselbare begrippen zijn. En is het voor veel bedrijven nog een vaag begrip of loze kreet?
Van ’t Zelfde: “Voor de Rabobank zeker niet. Ons landelijke ambitiestatement is om de koploper op het gebied van MVO te zijn. Dit geldt ook voor het Drechtstedengebied. Klanten die MVO nog niet zo hebben ontdekt, willen wij bewegen die stap te zetten. We hebben een voorsprong op onze concurrenten, doordat de Rabobank al lang met duurzaam en verantwoord ondernemen bezig is. Tien jaar geleden werd er nog lacherig gedaan over onze MVO-houding. Men associeerde het met geitenwollen sokken en met Greenpeace. Dat is nu wel anders.”
Meijering: “Wordt MVO bij Rabobank vooral vertaald als duurzaamheid?”
Te Meij: “Ja, onder andere. De Rabobank wil bijdragen aan een duurzame ontwikkeling van de samenleving op verschillende terreinen. MVO is daarmee verankerd in het hart van de onderneming. Als coöperatieve organisatie geven we ook een deel terug aan de maatschappij, bijvoorbeeld via sponsorschap en ondersteuning van sport-, cultuur- en onderwijsprojecten. We wegen goed af welke partijen we een zetje in de rug geven. Lokaal zijn we altijd al heel betrokken geweest. Maar dat is niet sec MVO.”
Meijering: “Ik denk juist van wel. Daarmee is Rabobank onderscheidend ten opzichte van andere banken. Bij jullie zit het in de genen.”
Te Meij: “Het duwtje in de goede richting geven is iets waar we veel aandacht aan besteden binnen de bank. Veel ondernemers vinden MVO een belangrijk onderwerp, maar soms weten ze niet precies wat ze er mee aan moeten. Daarin spelen wij dan een belangrijke rol. Op dit moment zijn we ook aan het onderzoeken of we verschillende organisaties gezamenlijk kunnen inzetten om meer gedragenheid te creëren voor het onderwerp MVO in de Drechtsteden.”
Honing: “Ik ben onder meer klant bij Rabobank geworden, omdat het de enige bank was die zei: ‘Weet je wel waar je aan begint?’. Ze drukten me met de neus op de feiten en lieten me nog meer nadenken over mijn plannen. Ook op het gebied van MVO. Ik ben er overigens van overtuigd dat het op de lange termijn bij steeds meer bedrijven in de genen gaat zitten om op de juiste manier met deze planeet om te gaan.”
Kleiberg: “Om MVO succesvol te laten zijn, vooral wat betreft duurzaamheid, is samenwerking in de keten essentieel. Wij hebben bijvoorbeeld samen met Dieseko en Volvo Penta een proef gedaan met een eco-aggregaat voor het aanbrengen van damwanden, zoiets krijg je als bedrijf alleen niet georganiseerd.”
Meijering: “Tot slot moet mij nog iets van het hart: zakelijke kredietverleningen zijn bijna tot het nulpunt gedaald. Terwijl we nu toch juist moeten blijven investeren? Daaraan bijdragen is volgens mij echt MVO.”
Te Meij: “Er wordt weleens vergeten dat Rabobank niet de gehele economie kan sturen. We bekijken elke propositie op zich. De laatste jaren hebben veel ondernemers het economische klimaat niet mee. Hier houden we rekening mee bij het verstrekken van financieringen. Natuurlijk kijken we ook vooruit, maar in veel branches overheerst de onzekerheid. Als coöperatie schieten wij ook niets op met veel ‘nee’ zeggen, maar we moeten verantwoord met gelden omgaan. De Rabobank is ten opzichte van het verstrekken van financieringen niet zoveel veranderd, maar de wereld om ons heen wel.”
