De economie en de arbeidsmarkt zijn continu in beweging. Dat is in de regio Gorinchem niet anders. Sinds 2013 is de regio Gorinchem een autonome arbeidsmarktregio, één van de 35 in Nederland. De regio kent ongeveer 140.000 inwoners heeft een potentiële beroepsbevolking van circa 83.300 en biedt circa 54.060 voltijds banen.
De arbeidsmarkt regio Gorinchem bestaat uit de gemeenten Gorinchem, Leerdam, Molenwaard, Giessenlanden, Zederik, Lingewaal en Hardinxveld-Giessendam.
Aan tafel zijn wethouder Hans Freije, projectleider Rob Koolen en communicatieadviseur Maudy van Houwelingen van de gemeente Gorinchem aangeschoven. Het gespreksonderwerp is het Regionale Arbeidsmarkt Platform, kortweg RAP, dat in maart jl. het levenslicht zag. Het RAP is een samenwerkingsverband tussen overheid, onderwijs en bedrijfsleven. Koolen: “Voor 2013 maakte de arbeidsmarktregio Gorinchem deel uit van de Drechtsteden. De regio streefde echter naar een zelfstandige status omdat het op die manier mogelijk is eigen arbeidsmarktbeleid te ontwikkelen dat aansluit bij de kenmerken van de bedrijvigheid en de beroepsbevolking in dit gebied.” Aan het verzoek van Gorinchem werd gehoor gegeven met nu als bijkomend voordeel dat er ook meer financiële middelen beschikbaar zijn om de ambities qua economie en werkgelegenheid gestalte te geven. Wethouder Freije over het RAP: “Het platform is breed opgezet met geëngageerde vertegenwoordigers van alle betrokken partijen. We kijken met elkaar hoe wij de economie kunnen stimuleren, zodat het inkomen en de werkgelegenheid in deze regio groeit. Welke bijdragen en inspanningen we daarvoor moeten plegen, verwoorden we in een regionale strategische agenda. De rol van de overheden, lees gemeenten, zal het verbinden, mobiliseren, ondersteunen van partijen zijn en daar regie op voeren. Het bedrijfsleven blijft uiteraard zelf verantwoordelijk voor het acteren op de arbeidsmarkt, maar daar spelen onderwijs en overheid ook weer een rol bij.” Over dat laatste merkt Rob Koolen op dat er in de regio, in de vorm van School & Bedrijf, al sprake is van een goede samenwerkingstraditie tussen het onderwijs, het bedrijfsleven en de overheid. Dit initiatief heeft als doel de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt te verbeteren. Voor School & Bedrijf vormen de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt het vertrekpunt. “Dat functioneert uitstekend,” zegt Koolen. “Onderwerpen zoals de problematiek rond stageplaatsen, maar ook het actief betrekken van het bedrijfsleven bij de inhoud van onderwijsprogramma’s staan op de agenda. De manifestatie Game On die jongeren enthousiast maakt voor de techniek, is één van de voorbeelden van de activiteiten van School & Bedrijf.”
Stuwende sectoren
De eerste bijeenkomst van het RAP vond plaats in maart van dit jaar. De eerste verkennende gesprekken c.q. bijeenkomsten zijn nog maar net achter de rug. Koolen: “We zijn volop in gesprek over de richting waar we heen willen en de ambitie die daar bij past. Zeg maar, de stip die we op de horizon willen plaatsen. Om die ambitie te kunnen onderbouwen, hebben we onderzocht hoe we er voor staan in termen van bruto regionaal product en wat de toegevoegde waarde in banen uitgedrukt is. Wat mij al direct opviel is dat het gaat om verbazingwekkend veel geld; we verdienen in deze regio momenteel ruim 4,5 miljard euro en onderzoek geeft aan dat dit zelfs kan oplopen naar ruim 6 miljard in 2025. Dat is geen prognose, maar een scenario en daarbij is gekeken naar de sectoren die de meeste potentie bieden, de zogenoemde ‘stuwende sectoren’. Dit zijn vooral de maritieme maakindustrie, water en deltatechnologie en de agrifood. De overige maakindustrie, logistiek en de bouw laten zich echter ook niet onbetuigd.” Wethouder Freije vult aan: “Er is hier sprake van een grote verscheidenheid aan bedrijvigheid. Opvallend is dat de agrifood ruim is vertegenwoordigd en waar de zuivelindustrie een prominente in rol speelt. Bij velen niet bekend, maar wij leveren hier zelfs de beste melk van Nederland. Ook in de maritieme maakindustrie zijn we uitstekend vertegenwoordigd. De vraag is; hoe kunnen we ervoor zorgen dat de stuwende sectoren meer armslag krijgen om meer groei te kunnen bewerkstelligen. Dat levert meer geld op voor de regio en zal een positieve werkgelegenheidsontwikkeling met zich mee brengen.” Het antwoord op die vraag is nog niet zo eenvoudig. Rob Koolen hierover: “We verwachten dat er in de toekomst ongeveer 5.700 extra vakkrachten nodig zijn. Het gaat hierbij om nieuwe banen die dankzij de economische groei gaan ontstaan. Het aantal voltijdbanen in 2025 schatten we op 59.750 indien we de potentie van de regio weten uit te nutten. De extra banen verwachten we dan vooral in de sectoren maritieme maakindustrie, water en deltatechnologie en logistiek. Het is bepaald geen gemakkelijke opgave om dat aantal vakkrachten daadwerkelijk te vinden, te boeien en te binden aan de regio.” Hans Freije benadrukt nog maar eens dat er nu al sprake is van een spanningsveld tussen vraag en aanbod voor wat betreft technische banen.”
Jeugdwerkloosheid
Arbeidsmarktbeleid is meer dan alleen zorgen voor een betere aansluiting tussen bedrijfsleven en onderwijs. Er staan nog veel mensen ‘langs de kant’ want de regio kent een participatiegraad van 67%. Dat is te laag en de opdracht is om dit snel bij te trekken. Ook dat is een behoorlijke opgave, erkent Koolen. “We zijn op tal van fronten actief om de arbeidsparticipatie te verhogen. Dit kan door mensen in te schakelen die deel uitmaken van de beroepsbevolking, maar nu geen baan hebben. Die groep varieert van vrouwen met jonge kinderen, vroeg gepensioneerden tot werklozen met en zonder uitkering. Daarnaast is het behoud van talentvolle arbeidskrachten belangrijk om de regio vitaal te houden. Hierbij gaat het zowel om het aan de regio binden van jongeren die buiten de eigen regio hoger onderwijs gaan volgen, als om hoog gekwalificeerde medewerkers die ook gemakkelijk elders werk kunnen vinden. Met de aanpak van de jeugdwerkloosheid hebben we de afgelopen jaren veel bereikt. Dit heeft geresulteerd in een daling van 570 naar 400 jonge werklozen. Overigens nog steeds teveel. De komende twee jaar gaan we nog eens 230 vooral kwetsbare jongeren aan een kwalificatie en werk helpen. Daarvoor krijgen we extra geld van de minister, dank zij onze positie van zelfstandige arbeidsmarktregio.”
Aantrekkelijk
Vaklieden zijn en blijven nodig. Meer zelfs dan het huidige aanbod. De instroom vanuit omliggende regio’s, maar ook vanuit het buitenland moet omhoog. Daarvoor moet ook de regio aantrekkelijk zijn. “Wonen, werken, recreëren”, dat moet prima in orde zijn,” zegt de wethouder hierover. “De regio heeft veel te bieden, maar veel mensen van buiten weten dit nog niet. We moeten onze aantrekkelijkheid beter voor het voetlicht brengen. Onbekend maakt immers onbemind. Een prettige woonwerkomgeving helpt werkgevers om medewerkers aan zich te binden. Goed voor de groei van de werkgelegenheid.”
WerkWaard
In het streven de RAP-ambities waar te maken is ook WerkWaard een belangrijke partner. WerkWaard is een in april van dit jaar gelanceerd samenwerkingsverband tussen de Regionale Sociale Dienst en Kredietbank Alblasserwaard en Vijfheerenlanden, de Avelingen Groep en het UWV. “WerkWaard is dè partner in de regio voor bedrijven die op zoek zijn naar oplossingen op personeelsgebied. Of het nu gaat om matching, meedenken over het herindelen van werkprocessen of advies over de invulling van sociaal werkgeverschap, WerkWaard ontzorgt werkgevers op deze gebieden,” zegt wethouder Freije. “Er zijn al vacatures bij bedrijven ingevuld en daardoor veel mensen aan werk gekomen via WerkWaard. Dat geldt ook voor mensen met een arbeidsbeperking. Het vertrekpunt is: WerkWaard regelt wat een bedrijf nodig heeft op personeelsgebied. Simpel en het werkt uitstekend.”
Communicatie
Om alle ambities waar te maken is het nodig om aan de weg te timmeren. Te laten weten wie je bent en wat je te bieden hebt als Arbeidsmarktregio Gorinchem. Maudy van Houwelingen is binnen het RAP hiervoor mede verantwoordelijk en gaat samen met het RAP de regio nadrukkelijker op de kaart zetten. “Transparantie is van belang. Laten weten wat we doen en wat de vorderingen c.q. successen zijn. Het RAP is een breed platform, goede communicatie is essentieel, ook naar de buitenwacht. In ons streven naar sociaal economische groei organiseren we ontmoetingen tussen alle betrokken partijen om goede en inspirerende ideeën te verzamelen, die uit te wisselen en verder uit te werken. Dit gaan we dan ook doen tijdens de conferentie Koersen op Kansen op maandag 30 november. Samen met het regionale bedrijfsleven, het onderwijs en de overheid. Geïnteresseerden kunnen zich nu al aanmelden via onze website www.arbeidsmarktregiogorinchem.nl
Het lijkt nog wat vroeg om al conclusies te trekken, maar de eerste indruk is dat het RAP een serieuze rol gaat vervullen bij de groei van de economie en werkgelegenheid in de Arbeidsmarktregio Gorinchem. “We werken er hard aan en de betrokkenheid is groot om het tot een succes te maken. Dat is een waardevolle insteek en leidt meestal tot succes. Laten we ons daar op focussen,” zo besluit de enthousiaste wethouder.
