Nieuwe relaties leggen binnen en vooral buiten je sector, dat stond centraal tijdens Dare 2 Cross, het vervolg op de succesvolle edities van Aerospace meets Maritime. Waar de twee eerdere congressen in 2014 en 2015 zich vooral richten op de samenwerking tussen luchtvaart en maritieme sector, wil Dare 2 Cross nog breder cross-sectorale innovatie stimuleren en een lanceerplatform zijn voor onverwachte samenwerkingen. Daar bleek ruime belangstelling voor te zijn. Ongeveer 200 ondernemers en ook afgevaardigden uit overheid, kennisinstellingen en onderwijs hadden hun weg gevonden naar de Duurzaamheidsfabriek in Dordrecht.
Slim en samen innoveren
Richard Korteland, lid Drechtstedenbestuur, portefeuillehouder Economische profilering en acquisitie en tevens wethouder Economie in Papendrecht, benadrukte het nog maar eens in zijn openingswoord: ‘Er is hier een veelheid aan sectoren vertegenwoordigd. Sectoren die van elkaar kunnen leren door samen innovatiever en slimmer te worden. Dat vraagt moed en brengt koudwatervrees met zich mee. En dat maakt samenwerking moeilijk en verre vanzelfsprekend. Maar het blijkt ook veel op te leveren.’
De eerste stap
Hoe je de eerste stap kunt zetten in een samenwerking, werd op een niet alledaagse manier geduid door de Vlaming Karl Raats, ‘facilitator van professionele creativiteit’. Hij definieerde innovatie als de optelsom van creativiteit met een uitgaande factuur. Focus je daarom op de voorwaarden voor creativiteit. Op een energieke wijze wist Raats de deelnemers met elkaar in gesprek te krijgen, niet ondanks, maar juist dankzij hun verschillende denkwijze en perspectieven. Zijn boodschap: wees het met elkaar oneens. Zoek die wrijving en blijf die ook zoeken. Proberen lukt altijd.
Leren van fouten
Hij werd daarin bijgevallen door Vice-admiraal (TD) dr.ir. Arie-Jan de Waard, directeur Defensie Materieel Organisatie. Het belang van innovatie voor defensie is helder. De Waard: ‘Aan veel van de razendsnelle ontwikkelingen zitten ook donkere randjes, en daar moeten we op voorbereid zijn. Als defensieorganisatie moet je daar vooral creatief mee omgaan.’
De Waard trok de vergelijking met de missies en het begrip ‘mission command’. ‘Onze militairen krijgen een taak en de kaders mee en moeten binnen die kaders zelf invulling geven. Mijn doel is dat we dat ook op de thuisbasis gaan doen en dan ook veel meer gaan proberen, dat mag! En als iets niet lukt, dan is dat geen fout, maar dan hebben we geleerd en dat is een mooi en waardevol resultaat’, aldus De Waard. ‘En dat doen we in een gouden ecosysteem, met de partners binnen defensie, met kennisinstituten, met de industrie en met vooral de unusual suspects’.
Stimuleren cross-sectorale innovatie
Na de lunch daagde Raats het publiek uit om in groepen van vier manieren te bedenken om cross-sectorale innovatie te stimuleren – in een innovatieve gespreksvorm. Zonder elkaar te onderbreken kregen de deelnemers verschillende rollen aangemeten:
• Creatieveling; dromer (Ja!)
• Realist (Ja, als)
• Criticaster (Nee, tenzij)
Elkaar onderbreken en de term ‘ja, maar’ waren verboden, wat een aangenaam positief effect opleverde. Met dit in de achterzak gingen de deelnemers uit elkaar in meer dan tien werksessies, waaronder bestaande initiatieven over 3D printing en ‘Smart Maintenance’. Deze sessies hebben het nut en noodzaak van de samenwerking tussen de maritieme sector en de high tech sector versterkt.
Crossover luchtvaart, drones en UAV’s
In een andere sessie werd de Aero-Space Agenda 2016-2025 geïntroduceerd. Deze agenda is al een cross-over tussen luchtvaart, ruimtevaart en UAV’s en ook tussen bedrijven en kennisinstellingen. Tijdens de daaropvolgende deelsessie Unmanned systems (drones), bleek dat een drone eigenlijk de ultieme cross-over is. Jan van Liebergen, directeur Skeye: ‘Een drone is opgebouwd uit bij elkaar gevoegde onderdelen uit mobiele telefoons, automotive sensoren, besturingssystemen uit de luchtvaart, en zo kan ik nog wel even door gaan.’ Beter goed gejat dan slecht bedacht, misschien is dat wel een kern van cross-overs. Waarbij opgemerkt, dat na het overnemen van de technologie er altijd nog aanpassing en inpassing in de nieuwe oplossing nodig is. In deze sessie vonden deelnemers uit de wereld van vliegende, varende en rijdende drones elkaar al snel op het vlak van de ontoereikende regelgeving. Mart Hurkmans van RH Marine: ‘Op een varend schip moet wettelijk altijd een schipper aanwezig zijn. Daar zit je met je aquadrone.’
Boerderij op zee
Een heel ander voorbeeld van een cross-over is de stichting Noordzeeboerderij die zeewier op zee wil gaan kweken. Als gevolg van hun deelsessie heeft die stichting nu beter aansluiting gevonden met de offshore en maritieme sector om specifieke uitdagingen van een boerderij op zee te verkennen. En verschillende deelnemers durfden het aan om hun eigen grenzen op te zoeken en zich bloot te geven in de sessies ‘Persoonlijk leiderschap’ en ‘Samenwerken van generaties’. Als gevolg van hun deelsessie heeft die stichting nu beter aansluiting gevonden met de offshore en maritieme sector om specifieke uitdagingen van een boerderij op zee te verkennen.
