- Opvallend: Rotterdam ontwikkelt vooral op eigen kracht
- Techbedrijven in Rotterdam belangrijke aanjagers vraag naar kantoorruimte
- Rotterdam volgt trend van andere Europese steden
De vraag naar kantoorruimte groeide in 2019, met uitzondering van Amsterdam, in de gehele Randstad. Het verhuurvolume in Rotterdam steeg met 4% en bereikte met een volume van 158.500 m² zelfs een record sinds de financiële crisis in 2008. Dit was ook in Den Haag en Utrecht het geval. In deze steden steeg het volume respectievelijk met 13% en 12% naar 137.600 m² en 157.500 m².
Grote vraag naar kantoren leidt tot krapte
In Amsterdam werd afgelopen jaar 306.000 m² kantoorruimte verhuurd, een daling van 21% ten opzichte van 2018. Het lagere verhuurvolume valt samen met een zeer krappe kantorenmarkt. De kantorenleegstand in de hoofdstad daalde eind 2019 naar 3,5%. Ook in de andere grote steden is de leegstand laag, met name in de meest moderne kantoorgebieden rond de grote stations. Zo kwam de leegstand in Rotterdam eind 2019 uit op 9,1%, in Den Haag op 7,5% en in Utrecht op 5,9%.
Kantoorhuren blijven stijgen
Als gevolg van de grote vraag naar kantoren en het beperkte aanbod, stijgen de huren. In Rotterdam en Den Haag stegen de huren met 4% en 2% naar 245 euro per m² en 225 euro per m² respectievelijk. De tophuur in de Amsterdamse Zuidas steeg in een jaar met 7% naar 460 euro per m². Ook in andere grotere kantorensteden stegen de huurprijzen: in Eindhoven met 14% en in Zwolle met 11%, naar respectievelijk 210 euro en 155 euro per m².
Marco Clarijs, Director Rotterdam Office bij CBRE: “De grote dynamiek op de verhuurmarkt heeft tot een sterke daling in de leegstand geleid en heeft op aantrekkelijke ov-locaties rond het Centraal Station, de Blaak en de Kop van Zuid al in krapte geresulteerd. Nieuwbouwkantoren zijn hier zeer gewenst. Helaas zijn de meeste van de nu geplande nieuwbouwplannen pas in 2024 gereed. De krapte neemt daarmee komende jaren mogelijk nog flink toe. Over het algemeen volgt Rotterdam daarmee de trend van andere Europese steden.”
Rotterdam doet het vooral op eigen kracht
Het volumerecord in Rotterdam illustreert de dynamiek van de nieuwe kantorenmarkt van de stad. Naast bedrijven uit de meer traditionele sectoren zoals Unilever, Rabobank en het architectenbureau OMA, zijn het vooral kleine en grotere techbedrijven en flex office operators die het verhuurvolume van de stad laten groeien. In 2019 was het aandeel van techbedrijven en flex office operators van het totale verhuurvolume 27,9%, terwijl in 2010 dit nog 5% was. Voorbeelden zijn Mendix, MediaMonks, EV Box, Webhelp, Burst en Fabrique, die afgelopen jaar hun kantoorgebruik hebben uitgebreid.
Maar ook de minder bekende start-ups en scale-ups worden steeds belangrijker voor de kantorenmarkt van de stad. Dit type bedrijven leveren de stad zo’n 10.000 banen, bleek eerder uit het rapport: “Startups: jobs growth engine of the Netherlands” van Dealroom, Techleap en CBRE. De groei van het aantal kleine start-ups en scale-ups heeft op de kantorenmarkt geleid tot meer kleine verhuurtransacties. De gemiddelde grootte van een transactie in 2019 was 1.700 m², vergeleken met 2.700 m² in 2010.
Door de opkomst van lokale start-ups en ontwikkeling van scale-ups, groeit de stad vooral op eigen kracht, zonder de komst van veel grote ondernemingen uit andere steden.
