Aansprakelijkheid van bestuurders
Rijnmond Business behandelt deze maand meerdere thema’s: “bedrijf en vervoer”, “ladies car day” en “belastingen”. Een probleem lijkt zich hier voor te doen. Op het eerste gezicht is er geen juridisch onderwerp dat de thema’s verbindt. Waarmee moet de lezer nu worden vermaakt? Creativiteit biedt uitkomst: Aansprakelijkheid van bestuurders sluit aan bij alle thema’s! In deze column wordt kort ingegaan op de aansprakelijkheid van en voor bestuurders van motorvoertuigen, van ons land (wegbeheerders) en van rechtspersonen. Geen echte actualiteiten dit keer, wel een geheugensteuntje.

Motorvoertuigen
De bestuurder van een motorvoertuig kan aansprakelijk zijn voor schade die hij veroorzaakt. Ter bescherming van de zwakkere (ongemotoriseerde) verkeersdeelnemers is de aansprakelijkheid van bestuurders in de wegenverkeerswet verstrekkend. De aansprakelijkheid van de bestuurder wordt vermoed aanwezig te zijn, tenzij de bestuurder kan aantonen dat er sprake was van overmacht. Daarin zal hij niet snel slagen. Eventuele eigen schuld van de zwakkere verkeersdeelnemer kan meewegen, maar heeft niet veel effect op de aansprakelijkheid.

Natuurlijk kan ook de bestuurder zelf (letsel)schade lijden. Letselschade kan, zeker in geval van blijvende invaliditeit, oplopen tot enorme bedragen. Wanneer een van uw werknemers tijdens werktijd een ongeval krijgt en hierdoor schade lijdt, dan kunt u daarvoor als werkgever aansprakelijk zijn.

Wegbeheerders
Bij schade aan motorvoertuigen wordt vaak gedacht aan slechte chauffeurs. De schade kan echter ook op een andere manier zijn ontstaan. Ook een wegbeheerder (gemeente, provincie of het Rijk) kan aansprakelijk zijn.

De wegbeheerder moet uw schade vergoeden als de schade is ontstaan door een gebrek aan de weg, zoals slecht wegdek of een niet duidelijk zichtbare wegafzetting. Aan deze aansprakelijkheid zijn in de rechtspraak grenzen gesteld. De wegbeheerder is niet aansprakelijk wanneer hij kan aantonen dat hij, zelfs als hij het gebrek had gekend, niet tijdig maatregelen had kunnen nemen om schade te voorkomen. Daarnaast hebben onze wegbeheerders, ondanks de hoeveelheid door ons betaalde belastingen, geen onbeperkte financiële middelen. Een wegbeheerder is daarom ook niet aansprakelijk als hij geen financiële middelen heeft voor onderhoud als gevolg waarvan schade is veroorzaakt. Tot slot is een wegbeheerder niet aansprakelijk indien hij tijdig en voldoende voor gevaren heeft gewaarschuwd.

Bestuurders
In beginsel is een vennootschap zelf aansprakelijk voor haar (belasting)schulden. Een bestuurder kan aansprakelijk zijn als hij ernstig verwijtbaar heeft gehandeld, of wanneer dit uit de wet voortvloeit. Dit volgt ook uit artikel 36 Invorderingswet: binnen twee weken na de uiterste betaaldatum moet een bestuurder eventuele betalingsonmacht van de vennootschap melden bij de belastingdienst. Doet de bestuurder dit niet, dan wordt vermoed dat er sprake is van onbehoorlijk bestuur en dat dat de oorzaak is voor het ontstaan van de belastingschuld. De bestuurder is dan aansprakelijk voor die belastingschuld. Recent heeft de Hoge Raad echter geoordeeld dat een bestuurder niet aansprakelijk is als de bestuurder niet met opzet of grove schuld heeft gehandeld, maar er een opzettelijke fout is gemaakt door, of er sprake is van grove schuld van, een derde (bijvoorbeeld een accountant die niet tijdig aangifte heeft gedaan).

– Evert Leemreis