Alhoewel het Ministerie van Financiën onze broekriem stevig aanhaalt, zijn er gelukkig ook nog enkele fiscale lichtpuntjes. Eén daarvan is de mogelijkheid een belastingvrije schenking te doen inzake de eigen woning. Hierna zal ik verder ingaan op deze tijdelijke verruiming.
Met ingang van 1 oktober 2013 is het mogelijk tot aan een bedrag van € 100.000 belastingvrij te schenken. Deze vrijstelling bedroeg eerder € 51.407 zodat bijna sprake is van een verdubbeling van het vrijstellingsbedrag. Daarnaast is het niet langer noodzakelijk dat het gaat om een schenking van een ouder aan een kind. Elke schenking tussen twee natuurlijke personen kan nu kwalificeren voor een vrijstelling. Bijvoorbeeld een schenking aan een broer, een kleinkind of de buurman.
Belangrijkste voorwaarde is dat de schenking betrekking moet hebben op de eigen woning. Hiervoor wordt aangesloten bij het begrip ‘eigen woning’ uit de inkomstenbelasting. Huurwoningen zijn dus bijvoorbeeld uitgesloten. De schenking mag gebruikt worden voor de aankoop (of bouw) van een eigen woning of voor het verbeteren of onderhouden daarvan. Ook mag de schenking worden gebruikt voor het aflossen van de hypotheekschuld (mits de rente daarop aftrekbaar is geweest). Onder voorwaarden is het tevens mogelijk een schenking te doen ter aflossing van een zogenaamde restschuld.
Het is niet in alle gevallen zomaar mogelijk een deel van de hypotheekschuld af te lossen. In geval van een rentevaste periode kan de bank, afhankelijk van de leningsvoorwaarden, bijvoorbeeld een boete opleggen in geval van vervroegde aflossing. Verschillende banken hebben inmiddels aangegeven hiervan af te willen zien. Wanneer de hypotheekschuld verbonden is aan een spaarproduct, heeft een schenking die leidt tot een extra storting veelal tot gevolg dat u over dit spaarproduct moet afrekenen. Dit kan fiscaal nadelige consequenties hebben. Om te voorkomen dat u voor vervelende verrassingen komt te staan, adviseren wij u vooraf uw mogelijkheden in kaart te (laten) brengen.
Uiteraard is het ook mogelijk een kleiner bedrag dan € 100.000 te schenken. Ook acht ik het mogelijk de schenking te splitsen zodat tussen ouder en kind nog een beroep kan worden gedaan op de eenmalig verhoogde vrijstelling van bij benadering € 25.000. De schenking hoeft dan niet volledig te worden aangewend voor de eigen woning. Indien in het verleden reeds gebruik is gemaakt van de ‘oude’ vrijstellingen moeten deze bedragen wel in mindering worden gebracht.
Voor het doen van de schenking bent u niet verplicht langs de notaris te gaan. Wel adviseer ik de schenking schriftelijk vast te leggen middels een notariële of onderhandse akte. In een dergelijke akte/overeenkomst kunt u bijvoorbeeld een uitsluitingsclausule opnemen indien u wilt voorkomen dat uw schoonfamilie recht krijgt op de helft van het bedrag. Ook indien u de schenking niet schriftelijk vastlegt, bent u wel verplicht tijdig een aangifte schenkbelasting in te dienen. Middels deze aangifte doet u een beroep op de eenmalig verhoogde vrijstelling.
Tot slot geldt dat het gaat om een tijdelijke maatregel. Naar verwachting zal de mogelijkheid per 1 januari 2015 weer uit de wet verdwijnen en keren we weer terug naar de ‘oude’ en lagere vrijstellingsbedragen. Op dit moment heeft u gelukkig nog een heel (nieuw) jaar voor de boeg waarin u rustig een keuze kunt maken.
– Jan van Neerbos
