Nou, zo’n vaart zal het niet lopen dat alle boekhouders werkloos worden. Maar dat er grote veranderingen aankomen, is wel duidelijk. Ik denk dat de crisis de ingezette verandering zal versnellen. Reeds jaren is er in de maatschappij een sterke tendens naar verdere automatisering van alle standaardwerkzaamheden. Dat heeft zowel met de prijs te maken als met effectiviteit. De prijs omdat de brutoloonkosten in Nederland hoog zijn (ondanks dat het nettoloon nog weleens tegenvalt). Dus minder mensen betekent minder uren en daarmee minder loonkosten. Effectiviteit omdat computers relatief gemakkelijk grote hoeveelheden gegevens kunnen verwerken en (meestal) foutloos sorteren, optellen en aftrekken.
Het voeren van administraties valt voor een flink deel onder de categorie standaardwerkzaamheden die periodiek terugkeren. En zoals in de productie van prullenmanden en paraplu’s machines het mensenwerk hebben overgenomen, zal dat ook voor administraties gaan gelden.
Natuurlijk is het al jaren volstrekt gebruikelijk om bankafschriften niet meer één voor één te boeken, maar digitaal in te lezen en te verwerken. Zo zal het bij de meeste bedrijven ook met de verkoopfacturen gaan; de administratieve afhandeling is geautomatiseerd.
En zo zal het ook met de inkoopfacturen gaan. De facturen worden gedigitaliseerd en geautomatiseerd verwerkt. En als er geld genoeg is ook tijdig betaald op basis van de input.
Hebt u dan geen boekhouder meer nodig? Die vraag wil ik met een hartgrondig ‘nee’ beantwoorden. U zult wel degelijk een boekhouder nodig houden. Maar zijn rol zal een andere worden. En naar mijn mening een nog betere. Hij zal zich vooral kunnen gaan concentreren op het verstrekken van de juiste informatie aan het management. Tijdig, up-to-date, betrouwbaar. Daarnaast kan hij zich (meer) bezig gaan houden met de zaken die er echt toe doen. Zoals het voorkomen van administratieve fouten door een betere controle aan de ingang van een proces. Minder achteraf hoeven op te lossen en te corrigeren (overigens meestal veroorzaakt door achteloosheid en slordigheid van andere afdelingen). En vooral goed de kasstroom te beheersen om in de toekomst voldoende munten te hebben die bijdragen aan de uitvoering van de bedrijfsstrategie. Een boekhouder is bij uitstek iemand die van duidelijke structuur houdt en geordend leeft en werkt.
Dat is toch zijn lust en leven? Laat hem dus juist volop gebruik maken van de optimaal gestructureerde automatisering. En die kansen zijn er nu ruim voldoende.
Ik zie deze ontwikkeling als een tanker. Sommigen staan op de voorplecht; velen varen gewoon mee. Maar er zijn ook groepen die achterop staan en kijken waar ze geweest zijn. Houdt er echter rekening mee dat uiteindelijk de stuurman bepaalt waar het schip heen gaat. Want alle medewerkers, dus ook de boekhouders, varen wel gewoon mee. Kortom, de betere boekhouders veranderen mee en worden dus zeker niet werkloos, maar staan graag in de stuurhut.
– B.C. de Vries
