Leontien Zijlaard-Van Moorsel praat hoe ze tijdens haar indrukwekkende carrière fietste: bevlogen, snel en vol enthousiasme. Na haar loopbaan nam ze geen afscheid van de wielersport. Sterker nog: ze zit er nog steeds middenin met haar eigen wielerploeg, een sportkledinglijn en als initiator van de Leontien Ladies Ride.
De viervoudig Olympisch gouden medaillewinnaar kwam al op jonge leeftijd in aanraking met de wielersport en het duurde niet lang voordat ze verkocht was. “Ik kom uit een gezin met vijf kinderen, waarvan ik de jongste was. Omdat mijn broertje een beetje een slechte motoriek had, werd hem geadviseerd te gaan wielrennen. Mijn drie oudere zussen vonden het wel zo fijn als zij eens het rijk alleen hadden, dus toen werd ik min of meer gedwongen met mijn broer mee te gaan. Ik was toen zeven jaar.” Een jaar later mocht ze volgens de reglementen meedoen aan wedstrijden. “Het wedstrijdelement zorgde bij mij direct voor nog meer fanatisme. Ik was enorm gedreven. Als ik actiefoto’s uit die periode terugzie, springt mijn verbeten blik direct in het oog. Ik ging er vol voor.” En niet zonder succes, want na een half jaar werden de eerste koersen al gewonnen. Dat smaakte naar meer. “Ik legde de lat voor mezelf enorm hoog. Ik wilde iets bereiken in het wielrennen. Waar ik achteraf blij om ben, is dat mijn ouder me nooit hebben gepusht. Ze vonden het leuk wat ik deed en kregen er zelf ook energie van, maar ze hielden me altijd voor dat er meer in het leven was dan wielrennen. Als puber stuurden ze me bijvoorbeeld af en toe naar de jeugdsoos, om plezier te hebben met vriendinnen. Terwijl ik daar zelf niet eens zo’n zin in had, mijn focus lag helemaal bij het wielrennen.”
Op haar 18e stond ze op een kruispunt: een maatschappelijke carrière najagen of vol voor de wielersport gaan? Het werd de tweede optie. “Ik voelde aan alles dat ik de wereldtop zou kunnen halen. In 1989 werd ik tijdens mijn eerste Tour Féminin 31ste. Helemaal niet slecht voor een debutante, maar ik wilde meer. Daarom analyseerde ik de volledige top 30. Die vrouwen waren allemaal ouder en zo’n vijf tot tien kilo lichter. Om de Tour te winnen, moest ik dus afvallen en nog harder trainen.” Aldus geschiedde. Er werd een rigoureus plan opgesteld. “Tijdens de Tour Féminin had ik een groepje mannen leren kennen die op trainingskamp naar Spanje gingen. Ik mocht met ze mee. Ik leefde die weken op een stukje stokbrood ’s morgens en een stukje tussen de middag. En dan ’s avonds zo vetarm mogelijk eten, terwijl we als beesten trainden. In die drie weken viel ik tien kilo af.” In plaats van haar gezonde 54 kilo te koesteren, werd eten een obsessie. Leontien was in de veronderstelling dat zo mager mogelijk worden, zou leiden tot zo veel mogelijk overwinningen. De anorexia hield haar vier jaar lang in zijn greep. Een zware periode, ook voor haar naasten, maar ze kwam er naar eigen zeggen sterker uit. “De tweede fase van mijn loopbaan heb ik intens kunnen genieten en mijn successen kunnen delen met anderen. Daarvoor zag ik wielrennen als een individuele sport, maar dat is het niet. Een begeleidingsteam en de ploeg zijn ontzettend belangrijk. Toen ik in 2004 tijdens de Olympische wegwedstrijd in Athene ten val kwam, bleef mijn rechterhand Anouska van der Zee maar op me inpraten. Dat ik niet in de put moest zitten en me moest concentreren op de tijdrit van twee dagen later, omdat ik superbenen had. Zo’n stomme val deed daar niets aan af. Anouska had de gehele koers naast me gereden, dus ze wist dat ik goed was. Door haar woorden kreeg ik weer extra moraal.” De laatste rit van haar loopbaan bracht haar in Griekenland inderdaad wederom een gouden plak. Inmiddels begeleidt ze haar eigen wielerploeg nu in een Olympisch jaar. “Dat ik kan putten uit eigen ervaring is een voordeel, maar ook een nadeel. Dit is een andere generatie. Ik was zelf altijd heel gedreven, maar nu heb ik te maken met meiden die er niet altijd alles uithalen wat erin zit. Of die op trainingskampen hun stinkende best doen en verantwoord met hun voeding omgaan, maar het eenmaal thuis helemaal laten varen. Dan probeer ik ze duidelijk te maken dat ze het echt voor zichzelf moeten doen en niet voor mij of iemand anders. Ik eis alleen altijd honderd procent inzet. Wat ik me wel ben gaan realiseren, is dat ik zelf een enorm sterk lichaam had. Ik kon veel aan, zonder geblesseerd te raken. Als coach maakte ik in het begin de fout om voor mijn renners te ambitieuze schema’s te maken, waardoor renners tegen overbelasting aanzaten of blessures kregen.” De te kloppen renster van het moment is Marianne Vos. Zij maakt geen deel uit van team Leontien. “Emma Pooley wel en ik zie haar als de belangrijkste concurrent voor Vos op de Spelen. Dat is best een vreemde situatie: ik gun Vos het allerbeste en hoor als Nederlandse graag het Wilhelmus, maar met Pooley in mijn team probeer ik er alles aan te doen een Nederlands feestje te verstieren. Het is en blijft topsport.”
Haar leven als topsporter zit er al weer bijna acht jaar op. Tegenwoordig heeft Zijlaard-Van Moorsel ook veel oog voor breedtesport. In 2005 werd de Leontien Ladies Ride in het leven geroepen, met als doel vrouwen sportief plezier en saamhorigheid te laten beleven. Gedurende het jaar worden door het hele land koersen georganiseerd. Later dit jaar komt er bovendien een Leontien Ladies Run bij. Wederom met als doel om sportief bezig te zijn, maar ook het sociale aspect van sport te benadrukken. En volgens Zijlaard-Van Moorsel wordt sporten nog leuker als je er goed gesoigneerd bijloopt. “Daarom heb ik een kwalitatief goede en betaalbare sportkledinglijn op de markt gebracht. De runningartikelen zijn te koop bij Kruidvat. Vijf keer per jaar verschijnt er een nieuwe collectie. Bij sportkleding vind ik het belangrijk dat het ademt, dat het goed blijft in de was, dat de kleurcombinaties mooi zijn en dat het afkleedt. Niets was tijdens mijn loopbaan zo frustrerend als een sponsor die een strategisch geplaatste baan op een outfit plaatste, zodat je optisch veel zwaarder leek. Daar kon ik echt van balen.” Ook organisaties die wielershirts in bedrijfskleuren en met het logo van de onderneming wensen, kunnen deze bestellen. Voor meer informatie: 0182- 63 03 80.
