De afgelopen jaren heeft de financiële sector te maken gehad met legio veranderingen die elkaar snel opvolgden. Deze veranderingen hebben te maken met de toenemende wet- en regelgeving, standaardisering en automatisering.
We vragen de deelnemers aan het rondetafelgesprek hoe ze hiermee omgaan en op welke manier zij zich toch weten te onderscheiden.
In één van de vergaderzalen van EGM architecten in Dordrecht, met prachtig uitzicht op de Oude Maas, ontstaat er een levendig gesprek met Piet Hoogendoorn (directievoorzitter Rabobank Drechtsteden), Martin Witt (partner DRV Accountants & Adviseurs), Bernard de Vries (partner SOMNIANT Accountants & Adviseurs), Willem Jan Moens (senior manager EY) en Marco Ruit (partner en vestigingsmanager Visser & Visser Dordrecht).
Criteria
Piet Hoogedoorn moet even nadenken over de beginvraag, of hij vindt dat het de banken lukt om het vertrouwen bij hun klanten terug te winnen en of strengere wet- en regelgeving voor banken nog steeds van toepassing zou moeten zijn. Zijn antwoord: “De laatste jaren hebben de banken bewust gekozen voor meer ethiek en transparantie en naar mijn mening lukt dat aardig. Daarom vraag ik me af waarom de kritiek maar voort moet duren? Als je de banken in Nederland afzet tegen die in Europa, hebben wij het wel erg te verduren. Het argument bijvoorbeeld dat banken niet willen financieren klopt mijns inziens niet. Uiteraard gelden er nu criteria ten aanzien van financieringen die meer gestoeld zijn op realisme. Je moet bijvoorbeeld in je plannen wel het nodige ondernemerschap tonen. Maar ondanks dat, krijgen wij nog steeds veel financiële aanvragen die we normaal gesproken honoreren.” Toch geeft Hoogendoorn toe dat sommige zaken beter hadden gekund de laatste jaren, zoals de communicatie naar klanten. “Wij hebben niet altijd voldoende uitgelegd waarom wij de dingen doen zoals wij ze doen. Dit heeft vaak te maken met nieuwe wet- en regelgeving die ons is opgelegd, waardoor de uitvoering van sommige zaken een stuk ingewikkelder is geworden. Denk hierbij aan zaken zoals legitimatieplicht en klantregistratie.”
Kwaliteit
Wijzigingen door nieuwe wetten en regels klinken de accountants niet vreemd in de oren. Zo staan accountantskantoren onder de Wet toezicht accountantsorganisaties (Wta). Dat betekent dat accountantsorganisaties en externe accountants die wettelijke controles uitvoeren moeten voldoen aan een aantal kwaliteitseisen. Willem Jan Moens: “Het accountancy-vak is een zwaar gereguleerd beroep geworden ten op zichte van tien jaar geleden. De focus ligt veel meer op kwaliteit en documentatie. Een accountantskantoor dat kwaliteit levert, heeft dan ook de beste toekomstpapieren.” Martin Witt deelt zijn mening. “De AFM (Autoriteit Financiële Markten – redactie) heeft goed werk verricht. In eerste instantie deden de controles velen afschrikken, maar de kwaliteit was ook niet optimaal. De AFM mikt niet op een acht, maar op een tien. Een visie die wij volledig delen bij DRV.” Ook Marco Ruit ziet dat de kwaliteit naar klanten hierdoor is verbeterd. Want controle is een vak, dat doe je er niet zo maar bij, zegt hij. “Vanaf 2014 zijn beursgenoteerde bedrijven, banken en verzekeraars verplicht om elke acht jaar van accountant te wisselen. Ook mogen zij zich niet meer laten adviseren door het accountantskantoor dat hun boeken controleert.” De Rabobank zal zo’n roulatie ondervinden als zij per 1 januari 2016 overgaat naar PwC, haar nieuwe externe accountant. De overgang naar een nieuw accountantskantoor is een hele, administratieve onderneming voor een multinational, weet Piet Hoogendoorn. “Echter met een nieuw accountantskantoor verkrijg je ook weer nieuwe inzichten.”
Advies
Piet Hoogendoorn snapt de strengere wet- en regelgeving wel na alles wat er zich in de financiële sector heeft afgespeeld. Hij waarschuwt echter voor de enorme administratielast die dit met zich meebrengt en die ook in andere sectoren de overhand neemt. “Op dit moment bestaat het takenpakket van iemand uit de zorg voor 70% uit administratie. Hierdoor komen medewerkers niet meer aan hun oorspronkelijke taken toe.” Hij pleit voor het terugdringen van regels. Willem Jan Moens vertelt dat door de toenemende regeldruk steeds meer accountantskantoren ervoor kiezen om niet meer onder de Wet toezicht accountantsorganisaties te vallen. “Zij kiezen voor een meer adviserende rol. Hierdoor kan het voor komen dat er twee verschillende kantoren betrokken zijn bij één organisatie.” Marco Ruit sluit hierop aan: “Binnen onze organisatie maken wij ook bewust een scheiding tussen de relatiemanager/adviseur en de accountant, ook bij de kleinere samenstelopdrachten.” Bernard de Vries merkt op dat door vergaande en veranderende regelgeving ook de automatisering continu aangepast moet worden. “Automatisering is duur en dat werkt door in de tarieven. Anderzijds levert het ook veel efficiëntie op; met die inzichten kun je direct anticiperen op de problematiek die naar voren komt.” Piet Hoogendoorn haakt hierop in. “De wereld is constant in beweging en continu aan het veranderen. Dit brengt ook een ander consumentengedrag met zich mee. Als Rabobank spelen wij hier op in. Denk aan de Rabobank-app die wij ontwikkeld hebben voor het regelen van betalingen. Alles kan tegenwoordig vanuit de luie stoel thuis, waardoor klanten geneigd zijn bijna alleen nog maar naar ons toe te komen voor advieszaken.”
Onderscheiden
Marco Ruit: “Wij merken dat er nog steeds veel behoefte is aan persoonlijk contact. Voor accountants gaat het geven van advies zelfs een steeds belangrijkere rol spelen. Uiteraard moet je daarvoor over de juiste kennis per branche beschikken. Een technisch bedrijf moet je anders benaderen dan een creatief bedrijf. In ons beroep is er veel beschreven, echter wat niet vastligt is dat elke onderneming anders is. Door naar interne processen te kijken, creëer je meerwaarde waarmee je je als bedrijf kunt onderscheiden. In het verleden adviseerden we onze klanten één keer per jaar ten tijde van de jaarrekening, nu staan wij onze klanten continu ter zijde.” Ook Bernard de Vries stelt dat het persoonlijk contact en advisering alleen maar belangrijker wordt. “De controlewerkzaamheden zijn steeds meer geautomatiseerd. Dit betekent dat we ons meer op advies moeten en kunnen richten, wat een andere aanpak vergt en waar een ander soort medewerker voor nodig is.” Bernard de Vries ondervindt dat ondanks de digitalisering, de accountant belangrijk blijft. Zeker wat het MKB betreft. Martin Witt beaamt dit. “Wij ervaren dat cliënten vooral kiezen voor kwaliteit en aandacht en dat zij dat belangrijker vinden dan de prijs.”
Automatisering
Tot slot vragen we de deelnemers of het (nog) aantrekkelijk is om in de financiële sector te werken. Willem Jan Moens vindt van wel. “Voorheen had het beroep van accountant een notabel karakter, nu is dat anders. Met alles wat er tegenwoordig bij komt kijken, is er wel meer dynamiek binnen de branche. Jonge mensen willen hier graag deel van uitmaken. Dat merken wij aan de instroom van nieuwe collega’s, EY is enorm succesvol in haar werving.” Marco Ruit: “In opleidingen wordt er weer een positiever beeld van geschetst, zodat het voor jongeren aantrekkelijk wordt om voor het accountantsvak te kiezen. In onze sector zijn er genoeg innovaties waaruit mooie dingen ontstaan. Denk aan ICT en digitalisering. Zo is er bij ons een groepje collega’s dat continu nadenkt over hoe wij onze dienstverlening beter kunnen organiseren en uitvoeren.” Martin Witt ziet dat de ontwikkelingen op ICT-gebied steeds verder gaan. “Binnen onze organisatie spelen IT-medewerkers een belangrijke rol. Maar ondanks dat de administratie zo ver geautomatiseerd is, hebben wij het afgelopen jaar weer twee accountants aangenomen. VWO-ers die bij ons een leertraject in gaan. Daarnaast ben je in onze sector nooit uitgeleerd, dat maakt het vak ook aantrekkelijk.” Piet Hoogendoorn vermoedt dat die automatisering nog veel verder zal gaan. Dit betekent volgens hem dat dit forse invloed zal hebben op de werkgelegenheid in de financiële dienstverlening.” Bernard de Vries zegt tot besluit: “Het vak en de dienstverlening veranderen en de klanten veranderen mee. Daarom moet de accountant ook meeveranderen. Het gaat uiteindelijk nog steeds om persoonlijk contact en de adviserende rol die wij vervullen. Het is tenslotte niet de software waar het bij klanten om draait. Een organisatie is nog steeds voor een groot deel mensenwerk. Klanten zoeken een accountant die naast hen staat, en die zijn er.”
