Overig

Modernisering personenvennootschappen?

519

Er zijn in Nederland circa 218.000 personenvennootschappen. De huidige wettelijke regeling voor de maatschap, vennootschap onder firma en commanditaire vennootschap dateert uit 1838. Ondanks verschillende pogingen in het verleden is de wettelijke regeling sindsdien nauwelijks gewijzigd. Volgens de werkgroep personenvennootschappen moet hier verandering in komen en  kan het eenvoudiger en moderner.

De huidige wettelijke regels voor personenvennootschappen zijn verspreid in verschillende wetten en mede ingevuld door de rechtspraak. Er is sinds 1838 een tweetal pogingen ondernomen om de wettelijke regeling van de personenvennootschap te wijzigen. Een eerste poging is ondernomen in de jaren 50 van de vorige eeuw. Dit initiatief is echter nooit omgezet in een wetsvoorstel. Eind 2002 is een
nieuwe poging gedaan met het wetsvoorstel voor titel 7:13 BW. Dit wetsvoorstel is uiteindelijk in 2011 (na 9 jaar!) ingetrokken, omdat de doelstelling van het wetsvoorstel (het faciliteren van ondernemers) uiteindelijk onvoldoende tot zijn recht kwam.

Op 26 september jl. heeft de zelfbenoemde werkgroep personenvennootschappen het rapport
Modernisering Personenvennootschappen aan
minister Van der Steur (Veiligheid en Justitie) aangeboden. Een nieuwe poging om het personen-
vennootschapsrecht te wijzigen. Aanleiding voor de werkgroep is dat de huidige regeling niet eenvoudig toegankelijk en sterk verouderd is ten opzichte van die in andere westerse landen. Daarnaast moeten de toepassingsmogelijkheden voor de ondernemers worden verruimd.

Het voorstel van de werkgroep bevat voor een groot deel regelend recht. Via de vennootschapsovereenkomst kunnen andere afspraken worden gemaakt dan hetgeen beschreven in het wetsvoorstel. Als het niet in de vennootschapsovereenkomst is geregeld, wordt door de vennoten teruggevallen op de door de werkgroep voorgestelde wettekst.

In dit voorstel blijven de huidige personenvennootschappen (maatschap, vennootschap onder firma en commanditaire vennootschap) behouden. De grootste wijziging is dat personenvennootschappen die aan het rechtsverkeer deelnemen rechtspersoonlijkheid verkrijgen na inschrijving in het Handelsregister. Deze rechtspersoonlijkheid wordt benut om reorganisatiemogelijkheden die het huidige recht niet kent, zoals omzetting, fusie en splitsing ook voor de personenvennootschappen te regelen.

De rechtspersoonlijkheid vereenvoudigt de goederenrechtelijke aspecten. Door de rechtspersoonlijkheid kan de personenvennootschap het juridische eigendom van een onroerende zaak bezitten. Het toe- en uittreden van vennoten brengt in dat geval niet de heffing van overdrachtsbelasting met zich mee.

De personenvennootschappen zullen echter ondanks de rechtspersoonlijkheid voor de winstbelastingen fiscaal transparant blijven. Behaalde resultaten worden net als nu het geval is, toegerekend aan de vennoten en bij deze vennoten belast.

Vooralsnog gaat het slechts om een voorstel. De minister zal het rapport betrekken bij de nota
Vernieuwing ondernemingsrecht, die nog dit najaar naar de Tweede Kamer gaat. Ik ben benieuwd of de conclusie zal zijn dat de voorgestelde aanpassingen de ondernemers voldoende faciliteren of dat we uiteindelijk toch liever bij de huidige vertrouwde
regeling blijven.

De werkgroep personenvennootschappen heeft de discussie in ieder geval weer op gang gebracht. De modernisering van de personenvennootschappen zal de komende jaren weer behoorlijk wat stof doen opwaaien.