Conflicten binnen het familiebedrijf kunnen ernstige gevolgen hebben. Niet alleen voor de familieband, ook de onderneming kan eraan onderdoor gaan. Het managen van verwachtingen en een juiste structuur van de samenwerking binnen het familiebedrijf zijn essentieel om problemen te voorkomen. Een aantal juridische tips.
Familiestatuut
Goede afspraken omtrent de samenwerking binnen een familiebedrijf zijn noodzakelijk. Denk hierbij aan zeggenschap, taken en verantwoordelijkheden, toezicht en eigendomsverhoudingen, maar ook aan afspraken over bedrijfsoverdracht en de doelstellingen op de (middel)lange termijn. Een en ander kan worden uitgewerkt in een familiestatuut. Zo worden de verwachtingen van alle betrokkenen op elkaar afgestemd. Het familiestatuut kan ook uitgangspunten bevatten omtrent meer “softe” aspecten, zoals een familiedag en andere aspecten die de familierelatie betreffen.
Het gaat om kwaliteit èn capaciteit
Bedenk dat kwaliteit en capaciteit zich ook buiten de familie kunnen bevinden. Een familielid behoeft niet per definitie over de capaciteit en kwaliteit te beschikken om een specifieke functie binnen het familiebedrijf te vervullen. Schroom niet om (tijdig) externe expertise in te huren, bijvoorbeeld voor bestuurlijke of toezichthoudende taken.
Certificering
Continuïteit van de onderneming en bedrijfsopvolging kunnen worden gestructureerd via certificering van aandelen. De zeggenschap die aan aandelen is verbonden wordt dan gescheiden van de economische rechten. De zeggenschap wordt vervolgens uitgeoefend door het bestuur van een stichting Administratiekantoor, die de aandelen houdt. De stichting geeft certificaten uit aan de familieleden. Die blijven economisch gerechtigd, maar hebben in principe geen zeggenschap. Het bestuur van de stichting kan uiteraard uit familieleden bestaan, eventueel aangevuld met deskundige derden.
Financiering
Er zijn diverse alternatieven voor bancaire financiering. Denk aan “informal investors” en strategische partners, die in steeds grotere mate bereid zijn kapitaal te verschaffen. Voor de bank tellen vaak met name de risico’s, niet de perspectieven die het bedrijf heeft. Grotere (familie)bedrijven en (investerings)fondsen zijn vaak wel bereid om op basis van perspectieven en strategie te investeren. Maak duidelijke afspraken omtrent zeggenschap, winstrechten en invloed op de operationele gang van zaken binnen de onderneming. Denk ook aan eventuele additionele financiering. Blijft het familiekapitaal op de bank of wordt mede-geïnvesteerd?
Van den Herik & Verhulst Advocaten is gespecialiseerd in de juridische problematiek rondom familiebedrijven en richt zich met name op ondernemers binnen het MKB. Cliënten noemen ons deskundig, doortastend en betrokken. Dat horen wij graag en daar werken wij hard voor, al meer dan 80 jaar.
