De zelfdoding van Tim Ribberink en de oorzaak riepen terecht veel emoties op. De media werden overspoeld met één boodschap: pesten moet worden tegengegaan zodat dit nooit meer voorkomt. Vreemd genoegd werd op datzelfde moment in DWDD steeds weer dezelfde boer en zijn vrouw op krenkende wijze gepersifleerd. Humor kon dit niet meer genoemd worden.
Pesten komt niet alleen bij kinderen voor. Van de werknemers van 15 tot 65 jaar werd in 2011 een op de drie slachtoffer van agressie op het werk. Bij 16 procent ging het om interne agressie – pesten – door leidinggevenden of collega’s1.
Toen deze berichtgeving tot mij kwam dacht ik terug aan verschillende zaken die ik gedurende de afgelopen jaren heb behandeld. Ruziënde vennoten, aandeelhouders, werkgevers, werknemers, statutair bestuurders etc. etc. De branches en de personen zijn gemêleerd. In de dossiers werd de term pesten gehanteerd. Uiteindelijk bood het recht hulp. Veel cliënten geven aan dat de juridische procedure een hulpmiddel is geweest om de geschillen en de pesterijen in de kiem te smoren.
Voor geschillen binnen een v.o.f. is een kort geding een bruikbaar middel. Op korte termijn kan een voorlopige voorziening worden verkregen die de ontstane situatie stabiliseert. Binnen NV’s en BV’s is het enquêterecht een mogelijkheid. Een enquête, gevraagd via een verzoekschrift aan de ondernemingskamer, wordt toegekend als er gegronde reden zijn om aan een juist beleid te twijfelen. De ondernemingskamer kan onmiddellijke voorzieningen treffen en heeft hierbij vergaande bevoegdheden. Zo kan een derde als bestuurder worden benoemd en kunnen aandelen ten titel van beheer worden overgedragen. Per 1 januari 2013 is er een uitbreiding in de enquêtegerechtigden. Nieuw is dat de rechtspersoon zelf en de curator om een enquête kunnen vragen. Ook de toets ten aanzien van de onmiddellijke voorzieningen wordt gewijzigd. In de wet wordt opgenomen dat een expliciete belangenafweging moet plaatsvinden. Nieuw is eveneens dat als er geen onderzoek wordt gelast er wel een redelijke termijn moet gelden waarop op dit verzoek wordt beslist en een voorlopige toets moet komen of de enquête wordt toegewezen.
Voorkomen is beter dan genezen. Pesten op de werkvloer dient in de kiem te worden gesmoord door mensen te wijzen op hun handelen en de pester arbeidrechtelijk te sanctioneren. Een beleid gericht op interne agressie is hierbij bruikbaar. De werkgever heeft een vergaande zorgplicht voor een veilige werkomgeving. Het ziekteverzuim kan door deze maatregelen eveneens worden teruggedrongen.
Samenwerkende zakenpartners dienen – als de verhouding nog goed is- op zakelijke wijze hun samenwerking te formaliseren zodat conflicten zakelijk kunnen blijven. Het aanspreken van mensen op het handelen en daadwerkelijk actie tegen pesten ondernemen, kan eveneens een hoop individueel leed voorkomen. Schrijver dezes is begonnen met dit laatste.
