Column Herik&Verhulst
Bij veel echtscheidingen of nalatenschappen zijn een onroerende zaak (woning) of aandelen in een vennootschap betrokken. Die woning of aandelen maken deel uit van de zogenaamde gemeenschap. Dat betekent dat meerdere personen, te weten de echtgenoten of de erfgenamen, gerechtigd zijn tot die goederen. Dat is alleen anders als de echtgenoten zijn gehuwd na het maken van huwelijksvoorwaarden én als de woning of de aandelen op naam staan van één van de echtgenoten. De echtgenoten en de erfgenamen moeten met elkaar afspraken maken over de verdeling van de goederen. In veel gevallen komen zij daar samen wel uit en wordt bijvoorbeeld afgesproken dat de aandelen in de vennootschap worden toegedeeld aan de echtgenoot. Wat nogal eens wordt vergeten, is om ook bij de notaris de toedeling te laten vastleggen in een akte, zodat de aandelen aan die echtgenoot worden geleverd.
Als de aandelen niet alsnog aan die echtgenoot worden geleverd, ook al is hij enig eigenaar/aandeelhouder (DGA), kan die echtgenoot de aandelen niet verkopen en leveren aan een derde. De onderneming kan niet worden ver-kocht zonder medewerking van de ex-partner, ook al is dat jaren later. Bij de vraag om medewerking aan de levering kunnen zich verschillende problemen voordoen, zoals:
1. DE EX-PARTNER WIL MEEDELEN IN DE ‘NIEUWE’ WAARDE VAN DE AANDELEN
Afhankelijk van de afspraken bij het verdelen van het huwelijksvermogen (of de nalatenschap), heeft de ex-partner geen recht op een nabetaling. Er zijn immers al afspraken gemaakt bij de echtscheiding en meestal is er ook al afgerekend of is er verrekend. Ondanks dat er geen recht bestaat op een nabetaling, word dat argument als drukmiddel gebruikt om mee te werken aan de levering van de aandelen aan de derde.
2. DE EX-PARTNER IS OVERLEDEN
De erfgenamen van de ex-partner moeten meewerken aan de levering van de aandelen. De echtgenoot moet echter onderzoek (laten) doen wie de erfgenamen zijn en waar de erfgenamen wonen. Dit kan zeer tijdrovend of kostbaar zijn als de erfgenamen bijvoorbeeld in het buitenland wonen of onvindbaar zijn.
3. DE EX-PARTNER WEIGERT MEDEWERKING
Als de ex-partner om welke reden dan ook weigert mee te werken aan de levering van de aandelen, moet een procedure worden gestart bij de rechtbank. Met die procedure kan een machtiging worden verkregen om namens de ex-partner de aandelen te leveren aan de derde. De ex-partner hoeft dan niet mee te werken. Meestal kan dit met een kort geding procedure als er haast (spoed) bij is. Dit is tijdrovend en kostbaar. Voor een kort geding procedure is bovendien een advocaat nodig. In veel gevallen zal de rechtbank de machtiging verlenen, zodat de aandelen kunnen worden geleverd. Dit brengt echter kosten met zich mee en neemt veel tijd in beslag. Zeker als de deal met de koper van de aandelen rond is en de tijd krap is, is dit een onaangename verrassing.
Zorg ervoor dat na het maken van de afspraken tussen de echtgenoten of de erfgenamen, direct bij de notaris een afspraak wordt gemaakt om de woning of de aandelen te laten leveren. Als het toch fout gaat en het wordt vergeten, is het van belang om een ervaren erfrecht-specialist of familierecht-advocaat in te schakelen.
