Het thema van dit nummer van Moerdijk BUSINESS is chemie. Vandaar ook dat we een aantal chemiebedrijven aan u voor willen stellen. Stuk voor stuk wereldspelers, die op het Industrial Park een belangrijk bijdrage leveren aan de succesfactoren van dit stukje Noord-Brabant.
Shell Moerdijk
Eind jaren zestig van de vorige eeuw had Shell behoefte aan uitbreiding van de capaciteit van de installaties in Pernis. Omdat verplaatsing naar het buitenland ten koste zou gaan van werkgelegenheid in Nederland, onderhandelde Shell met de gemeenten Zevenbergen, Klundert en Lage Zwaluwe over de aankoop van een nieuw aan te leggen industriegebied aan het Hollandsch Diep, dat bereikbaar diende te zijn voor tankschepen met voldoende laadvermogen. In 1968 kocht Shell de eerste 250 hectare grond, die met enkele meters zand uit de spaarbekkens van de Brabantse Biesbosch op voldoende hoogte werd gebracht. In 1970 begon de constructie van de eerste fabrieken en in 1978 werd tegen de overeengekomen prijs uit het verleden alsnog de grond (250 hectare) ten zuiden van het terrein gekocht en opgespoten.
In 1996 startte weer een nieuwbouw, een joint venture van Shell en BASF, elk voor 50% aandeelhouder. In 1999 werd de productie van vinylesters afgestoten en in 2002 werd een benzeen extractie fabriek geopend, waar in 2004 een extra reactor voor werd gebouwd. Omdat Shell niet voorzag in nog grote uitbreidingen op korte termijn werd in 2008 130 hectare van het gebied weer verkocht. Uiteindelijk bleef er 320 hectare over.
In het kader van een ‘Green Deal’ met de Nederlandse overheid voerde het bedrijf een haalbaarheidsstudie uit naar de bouw van een warmtekrachtkoppeling centrale als vervanging van de bestaande installaties voor het opwekken van stoom en elektriciteit. Met een warmtekrachtkoppeling centrale kon Shell efficiënter omgaan met energie en de uitstoot van CO2 als geheel verminderen.
Shell Moerdijk bespaart ook energie in samenwerking met andere bedrijven op het terrein van het Havenschap Moerdijk. Het bedrijf levert bijvoorbeeld stoom aan LyondellBasell en aan de Erca Emery Surfactants. De samenwerking met andere bedrijven in Moerdijk biedt ook kansen voor verdere duurzame groei. Dr. W. Kolb bijvoorbeeld produceert stoffen voor cosmetica en was- en schoonmaakmiddelen op basis van ethyleenoxide van Shell en heeft inmiddels zijn vierde reactor in gebruik genomen. En Erca Emery Surfactants produceert emulgatoren voor onder andere wasmiddelen, beton, verf en cosmetica, eveneens op basis van ethyleenoxide.
LyondellBasell
De Moerdijkfabriek van LyondellBasell beslaat een gebied van 34 hectare. Er staan twee fabrieken voor hoogwaardige polymeer-varianten; in de ene produceren ze het gepatenteerde halffabricaat Catalloy, in de andere het eveneens gepatenteerde halffabrikaat Polybuteen-1. In beide fabrieken voltrekken zich complexe, volcontinue reactieprocessen met verschillende reactoren in lijn.
De Catalloy-fabriek is de grootste en meest geavanceerde ter wereld. Catalloy is een hoogwaardig polypropyleen co-polyneer dat aantrekkelijke eigenschappen heeft. Je kunt het doorzichtig houden en gebruiken voor asfaltmodificaties, Tupperware-bakjes en de verpakkingsindustrie. Het polymeer Polybuteen-1 is een nog hoogwaardiger halffabrikaat, dat sterk, flexibel en glad is. Vanwege die eigenschappen wordt het veel gebruikt in waterleidingen, verwarmings- en koelinstallaties. Deze plant is de enige locatie ter wereld waar dit product zo gemaakt wordt.
LyondellBasell heeft tevens drie vestigingen in het Rotterdamse havengebied, te weten Botlek, Europoort en Maasvlakte. Het hoofdkantoor van LyondellBasell is gevestigd in Rotterdam. LyondellBasell is het op twee na grootste onafhankelijk chemisch bedrijf ter wereld met wereldwijd meer dan 13.000 werknemers. LyondellBasell vervaardigt producten en ontwikkelt technologieën die de kwaliteit van leven verbeteren voor mensen over de hele wereld. Die producten zijn de bouwstenen waaruit talloze alledaagse goederen worden vervaardigd zoals producten voor persoonlijke verzorging, verpakkingen voor verse voedingsmiddelen, lichtgewicht plastic, extra sterke bouwmaterialen, automobielcomponenten, biobrandstoffen, duurzaam textiel, medische toepassingen en vele anderen. Met behulp van LyondellBasell materialen worden duizenden producten veiliger gemaakt, sterker, betaalbaarder en betrouwbaarder.
LyondellBasell is zich er zeer van bewust hoe belangrijk het is om maatschappelijk verantwoord bezig te zijn. Maatschappelijke verantwoordelijkheid betekent dat LyondellBasell haar faciliteiten beheert met oog op het milieu en de gezondheid en veiligheid van haar mensen.
LyondellBasell Industries NV is een naamloze vennootschap onder de Nederlandse wet. De voornaamste bestuurskantoren bevinden zich in Houston (Texas USA) en in Rotterdam. Het bedrijf heeft 59 productielocaties in 18 landen.
Erca Emery Surfactants
Erca Emery Surfactants is een onderneming die recentelijk een nieuwe alkoxyleringsfabriek in bedrijf heeft genomen op het Haven- en Industrieterrein Moerdijk. Gealkoxyleerde producten zijn stoffen die ingezet worden als emulgatoren voor onder andere wasmiddelen, verfstoffen en cosmetica en worden gemaakt van veelal plantaardige oliederivaten die reageren met ethyleen- of propyleenoxide. Erca Emery Surfactants is een fabriek waarbij een groot aantal van deze stoffen geproduceerd worden. De nieuwste en gepatenteerde technologieën worden hierbij toegepast. De ethyleenoxide evenals de stoom worden via pijpleiding geleverd door Shell Moerdijk. Eind vorig jaar is de productie gestart in een nieuwe ethoxyleringsfabriek op Moerdijk. Daarin alkoxyleert Erca Emery Surfactants in diverse batchgroottes stoffen die als emulgator
Vervolg op pagina 11
Vervolg van pagina 9 gebruikt worden in bijvoorbeeld verfcoatings, beton, wasmiddelen en cosmetica. De nieuwste technologieën worden hierbij toegepast om een breed scala aan producten te kunnen produceren.
Erca Moerdijk, met een productielocatie van twee hectare, is onderdeel van Erca Gruppo, een van oorsprong Italiaanse onderneming, die inmiddels wereldwijd actief is in de productie van hoogwaardige producten voor de textiel-, de cosmetica- en de bouwindustrie. De nieuwe productiesite is de eerste vestiging van Erca in Nederland en bestaat uit een complete productielijn met tankfarms, reactors, laboratorium en solitair kantoor. Erca vestigt zich in Moerdijk direct naast het chemiecomplex van Shell; daardoor kan etheenoxide direct met een pijpleiding getransporteerd worden wat snel, veilig en efficiënt is.
Dr. W. Kolb Chemie
In mei 1993 opende Kolb een vestiging in Moerdijk. Kolb is een Zwitsers bedrijf en produceert niet-ionische tensiden, papierchemicaliën en chemische tussenproducten. De grondlegger van het bedrijf is de Zwitser dr. Werner Kolb. Hij richtte in 1964 het bedrijf op. Het bedrijfsterrein op Moerdijk van Kolb beslaat ruim acht hectare en heeft een productiecapaciteit van zo’n 200.000 ton op jaarbasis. Het bedrijf zet natuurlijke en synthetische grondstoffen om in hoogwaardige producten, die via een wereldwijd distributienetwerk aan verschillende bedrijfstakken worden geleverd. Als chemisch productiebedrijf is de voornaamste activiteit de productie van niet-iogene tensiden. Deze vind je terug in shampoo, afwasmiddel, douchegel, allesreiniger enzovoort. Tensiden zijn nodig om vet en vetachtige stoffen op te lossen en te verwijderen. Vet lost niet op in water, maar met behulp van een tenside worden de vetdeeltjes toch verwijderd. Dr. Kolb-producten vind je veelal terug in de producten van onder meer wasmiddelenproducenten en daarnaast produceert Dr. Kolb steeds meer voor de productie van textiel, de papierindustrie en als toevoeging in de voedingsindustrie. Het productieproces vindt plaats in een aantal reactoren waarbij geen afvalstoffen vrijkomen en waarbij wij de vrijgekomen reactiewarmte op verschillende manieren elders op de site hergebruiken. Het hoofdkantoor van Kolb-groep is ook vandaag de dag nog in Hedingen te Zwitserland gevestigd. Hier werken ongeveer 180 medewerkers in de ontwikkeling, productie en marketing van tensiden en proceschemicaliën. De distributiebedrijven van Kolb in Duitsland, Frankrijk en Nederland werden opgericht om de markt versterkt te kunnen bewerken. De keuze voor de vestiging in Moerdijk is niet zomaar uit de lucht komen vallen. Directeur Jan Peters van Kolb Moerdijk: “De heer Kolb heeft mogelijkheden in verschillende landen bekeken, maar koos voor Moerdijk vanwege de logistieke voordelen. De aanvoer van de benodigde ethyleenoxide voor ons productieproces gaat vanaf Shell Moerdijk via een pijpleiding van twee kilometer direct in de geconditioneerde opslagtanks bij Kolb op het terrein. Daarnaast beschikken ze over een eigen spooraansluiting voor het transport en de verlading van grondstoffen en eindproducten en maken we – samen met een partner – gebruik van een terminal voor de opslag van vloeistofcontainers. Het vervoer vindt voornamelijk plaats via de havens van Moerdijk, Rotterdam en Antwerpen.”
