Rabo Ondernemers in gesprek met topondernemer Ruud Koornstra
De zaal was tot de laatste plaats bezet tijdens het Rabo Leden Event op 13 november jl. in het Van der Valk Hotel in Dordrecht. De leden kregen een update over de ontwikkelingen bij hun bank en vervolgens was er ruimte voor Ruud Koornstra, duurzaam ondernemer die zijn kennis en ervaring op het gebied van duurzaamheid graag deelt met anderen. Na het plenaire programma verzorgde Koornstra nog een exclusieve sessie voor genodigden in de skybar van het hotel.
Ruud Koornstra maakte naam en faam als producent van onder meer televisieprogramma’s als Lingo, Villa Felderhof en Breekijzer. In 2000 verkocht hij zijn bedrijf en belandde hij in een zwart gat zoals hij zelf zegt. “Dat was niet de gelukkigste periode in mijn leven. Ik had niets meer om handen, was ontevreden en vond de wereld een puinhoop.” Dat besef deed hem besluiten daar wat aan te gaan doen. Er ontstond een breed scala aan activiteiten gericht op duurzaamheid en groen. Durven en doen is zijn credo.
Samen met Frans Otten begon hij het bedrijf Tendris dat duurzame ontwikkeling ging initiëren. Begin bij de eindgebruiker
In de skybar gaat Koornstra er eens goed voor zitten en spoort de aanwezigen aan met vragen te komen. Een vragensteller komt met de LED-lamp, een vinding van Koornstra en vraagt hem of er ook energiebesparing is te behalen op het gebied van witgoed. Het is een voorzet voor een lang antwoord waarbij vele voorbeelden aan bod komen hoe Koornstra opereert. Zijn stelling is dat als je met een nieuw product de markt wilt veroveren je niet naar een producent moet, maar naar de eindgebruiker om het betreffende product succesvol in de markt te kunnen zetten. Met de LED-lamp verliep dat via de Postcodeloterij die de lamp onder alle deelnemers uitdeelde. Hetzelfde ging op voor een nieuw pompsysteem, waarmee zo’n dertig procent energie bespaard zou kunnen worden. “Fabrikanten waren best onder de indruk van onze vinding, maar we kregen te horen dat ze hun eigen innovaties niet eens de keten in kregen.
Terugkomend op onze LED-lamp. Philips beschikte ook al over een led-lamp maar was zo eerlijk om aan te geven dat zij eerst de spaarlamp volledig wilden uitnutten. Waarom lukt aardwarmte niet? Producenten willen om allerlei redenen gewoonweg niet zo snel vernieuwend bezig zijn.” Overigens kunnen we allemaal heel simpel wat aan de onvoorstelbare energieverspilling doen zegt Koornstra. “Energie die we niet gebruiken, is de beste energie.” Een voorbeeld is het gebruik van waterkokers die bijna in elk huishouden zijn te vinden. “Standaard verwarmen we te veel water, door slechts die hoeveelheid water te verwarmen die je echt nodig hebt, besparen we met elkaar ontzettend veel energie.”
Elektrisch rijden, voedsel en schaliegas
Het gesprek komt op elektrische auto’s en accu’s. Ruud Koornstra: “Elektrisch rijden is de enige optie. Hét voorbeeld van power-to-the-people en onomkeerbaar door de omstandigheden. In China bijvoorbeeld is het de enige optie om te overleven. Wanneer iedereen daar voor een ‘gewone’ auto kiest, zouden complete steden vergiftigd worden. Ik rij zelf ook honderden elektrische kilometers, even opladen onder mijn carport en ik kan weer vooruit. Over niet al te lange tijd rijden we allemaal keurig achter elkaar en worden auto’s automatisch bestuurd.” Vervolgens gaat het over het toenemende wereldvoedselprobleem. Meer dan één miljard mensen heeft momenteel geen toegang tot voldoende voedsel, terwijl de wereldbevolking in 2050 tot 9 miljard zal zijn gegroeid. Wat zijn nieuwe methoden om meer duurzame landbouwproductiesystemen te ontwikkelen en hoe kunnen we de ondervoeding in de wereld aanpakken? Koornstra: “Het blijkt dat meer dan 30 procent van de verschillende vormen van kanker het resultaat van verkeerde voeding is. Het gekke is dat in de opleiding geneeskunde slechts zeven uur voor het onderwerp (gezonde) voeding is ingeruimd. Ook hier gaat de technologische ontwikkeling snel. Zo is er sinds kort een eenvoudig laserapparaatje gekoppeld aan een app. Door de laserstraal te richten op het voedsel dat je wilt eten, kun je aflezen wat erin zit. Bijvoorbeeld de hoeveelheid suiker, vet en calorieën, maar ook chemische toevoegingen worden op het beeldscherm van je mobiele telefoon zichtbaar.”
Schaliegas was het volgende onderwerp. Vindt Koornstra dat we schaliegas moeten gaan winnen? “Schaliegas is eigenlijk gewoon aardgas,” zegt hij “maar op een heel moeilijke manier te winnen. Het is nu zo goedkoop omdat het als bijproduct van schalieolie in de Verenigde Staten wordt gewonnen. Maar de winning van louter gas is nu ook in de Verenigde Staten al drie keer hoger dan aardgas.
De discussie over schaliegas is dus een non-discussie, omdat er nu al modernere methoden zijn om in de energiebehoefte te voorzien. Die zijn ook nog eens duurzaam. De vraag is of de overheid echt wil gaan investeren in een verouderde en dure technologie met schadelijke gevolgen voor mens en milieu.”
Sciencefiction
Verschillende onderwerpen komen nog aan bod tijdens de sessie van Koornstra. Teveel om allemaal op in te gaan. Als laatste kwam de term ‘exponentieel’ aan de orde. Koornstra lichtte dit toe met een voorbeeld van John F. Kennedy, president van de Verenigde Staten in de jaren 60 van de vorige eeuw. “In 1961 zei Kennedy dat hij een mens heen en weer naar de maan wilde sturen. Men verklaarde hem voor gek. Een jaar later maakte hij het nog gekker door te vertellen dat hij voor de maanreis materialen wilde gebruiken die nog niet waren uitgevonden.” Dit is een mooi voorbeeld van exponentieel denken. Wij zijn altijd gewend geweest aan lineaire groei, exponentieel denken heeft een totaal ander effect. Stel, u scheurt een halve pagina uit het dagblad De Dordtenaar. U vouwt deze pagina één keer dubbel en daarna nog eens vijftig keer. Het is fysiek niet mogelijk, maar hoe dik zou die ene pagina zijn geworden? U zult het zich niet kunnen voorstellen, de dikte van die pagina is net zo groot als de afstand van hier tot de zon. Die andere dimensie geldt niet alleen voor de problemen die op ons afkomen, maar ook voor de oplossingen. Ook dat kunnen wij ons moeilijk voorstellen. Door exponentiële groei van technologie zullen onze industrie, communicatie en ons persoonlijk leven drastisch veranderen. Zelfrijdende auto’s en 4D-printers die zichzelf kunnen dupliceren; het is allemaal geen sciencefiction meer.”
